Jaki okap do kuchni wybrać? Rodzaje okapów kuchennych

Jakie są rodzaje okapów kuchennych?

Okapy kuchenne mają za zadanie pochłanianie tłuszczu i zapachu powstałego w wyniku gotowania. Urządzenia te różnią się konstrukcją, sposobem montażu oraz przeznaczeniem. Do każdej kuchni należy podejść indywidualnie i dobrać odpowiedni sprzęt. Wyróżniamy dwa typy okapów kuchennych, biorąc pod uwagę ich konstrukcję:

Ten pierwszy podłączany jest do instalacji kominowej/wentylacyjnej, która jest specjalnie przeznaczona do odprowadzania powietrza na zewnątrz budynku. Bardzo istotne jest to, że nie można podłączać okapów do przewodów wentylacyjnych, które mają za zadanie dostarczanie powietrza do mieszkań. W taki sposób możemy albo pozbawić się dostępu do świeżego powietrza, albo zagwarantować sąsiadom zapachową ucztę z takim daniem głównym, jakie właśnie gotujemy.

W budynkach, w których nie ma kanałów wentylacyjnych do okapów, sprawdzają się pochłaniacze. Te urządzenia pracują w obiegu zamkniętym, czyli wciągają powietrze, filtrują je dzięki specjalnym filtrom i oczyszczone wypuszczają z powrotem do mieszkania.

Jeśli wiemy już, jaki okap kuchenny wybrać ze względu na konstrukcję, sprawdźmy, w jaki sposób można go zamontować. Wyróżniamy również kilka rodzajów okapów kuchennych ze względu na ich sposób montażu:

Typy i rodzaje okapów kuchennych mogą się mieszać i na przykład okap podszafkowy może być jednocześnie okapem kominowym, ponieważ okapy kominowe to każdy typ okapu, który ma możliwość podłączenia do kanału wentylacyjnego.

Jaki okap podszafkowy wybrać?

Bardzo popularnym typem są samodzielnie wiszące okapy, które można powiesić pod szafką kuchenną lub przymocować bezpośrednio do ściany. Okapy podszafkowe zajmują mało miejsca, dlatego sprawdzą się nawet w kuchniach o niewielkiej powierzchni. W przypadku tego typu okapu należy już na etapie projektowania kuchni wiedzieć, jaki okap podszafkowy wybrać. Niektóre modele są na tyle niewielkie, że zmieszczą się pod szafką, a zalecane odległości od blatu nadal będą zachowane. W przypadku grubszych urządzeń niezbędne jest zamontowanie niższej szafki wiszącej, żeby okap mógł się pod nią  zmieścić. Ich minusem jest najczęściej słaba wydajność, dlatego nie jest to dobre rozwiązanie dla osób, które mają dużą kuchnię lub aneks kuchenny.

Jaki okap nad płytą indukcyjną?

Płyty indukcyjne podkreślają minimalistyczny styl kuchni. Żeby nie burzyć koncepcji stylistycznej, dobrze jest się zastanowić, jaki okap nad płytę indukcyjną wybrać. Bardzo dobrym rozwiązaniem, które gwarantuje spójność wizualną, jest okap teleskopowy. Urządzenie ma niewielkie rozmiary i jest zamontowane dyskretnie pod szafką. Główny mechanizm okapu teleskopowego oraz powierzchnia pochłaniająca stanowią dno szafki kuchennej, w której zamontowane jest urządzenie. Dodatkowym elementem konstrukcji jest ruchoma „szuflada”, której wysunięcie powoduje zwiększenie powierzchni pochłaniającej, uruchomienie urządzenia i oświetlenia zamontowanego w okapie. Z tego powodu, gdy nie jest używany, jest całkowicie niewidoczny – w przeciwieństwie do innych rodzajów okapów kuchennych.

Dzięki temu można urządzić kuchnię w dowolnym stylu, ponieważ wyciąg lub pochłaniacz teleskopowy nie psują żadnej aranżacji. Dzięki okapowi do zabudowy można zyskać dodatkowe miejsce do przechowywania naczyń lub suchej żywności i przypraw. Okapy teleskopowe są zwykle wydajniejsze od podszafkowych.

Jaki pochłaniacz do kuchni w bloku?

W przypadku gdy nie wiemy, jaki pochłaniacz do kuchni w bloku wybrać, warto się dowiedzieć w administracji budynku, czy mamy możliwość podłączenia urządzenia do kanałów wentylacyjnych. Jeśli nie możemy zastosować takiego rozwiązania, musimy skierować uwagą na urządzenie pracujące w obiegu zamkniętym. Opary są wciągane do urządzenia i przepuszczane przez system filtrów, a następnie wypuszczane z powrotem do mieszkania. Pochłaniacz do kuchni w bloku nie wymaga prac budowlanych i można go zamontować w bardzo prosty sposób.

Rodzajów pochłaniaczy jest kilka, ale głównie są to okapy wkłady lub okapy teleskopowe. Oba te urządzenia umieszcza się w spodniej części szafki, z tym wyjątkiem, że okap teleskopowy ma wyciąganą listwę zwiększającą powierzchnię pochłaniającą. Wkłady są nieruchome i zazwyczaj mniej wydajne niż okapy teleskopowe. Zdarza się, że niektóre okapy podszafkowe mogą pracować w obiegu zamkniętym. W każdym z tych przypadków należy pamiętać o częstej wymianie filtrów, aby urządzenie działało prawidłowo.

Jaki okap do kuchenki gazowej?

Nie jest istotne, jaki okap do kuchenki gazowej wybierzemy, ponieważ każdy jest przystosowany do pracy w takich warunkach. Najważniejsza będzie wysokość montażu urządzenia. Z racji tego, że do podgrzewania wykorzystywany jest otwarty ogień, okap powinien wisieć na wysokości minimum 75 cm nad kuchenką lub płytą gazową. Z tego typu kuchenkami najczęściej montowane są okapy ścienne kominowe. W mieszkaniach wolnostojące sprzęty AGD ustępują miejsca urządzeniom do zabudowy, natomiast w domach jest więcej miejsca i można wstawić oddzielną kuchenkę. Stosuje się również wtedy okap ścienny, który nie wymaga zabudowy.

Oczywiście to, jaki okap do kuchenki gazowej wybrać, zależy od wystroju kuchni oraz możliwości nie tylko podłączenia takiego sprzętu, ale również jego montażu.
 

Jaki okap do zabudowy?

Tak naprawdę każdy okap kuchenny można zabudować, jeśli ma się do tego odpowiednie warunki. Okapy ścienne mogą zostać przysłonięte przez dodatkowy front szafki mocowany z dwóch stron do szafek wiszących za pomocą kątowników, a czasami nawet zawiasów. Taki okap kuchenny można też zamontować pod szafką, a w jej środku wyciąć odpowiednie otwory na tunel wentylacyjny, dokładnie jak w przypadku okapu podszafkowego. Dobrze jest się zastanowić, czego oczekujemy od tego urządzenia, zanim zdecydujemy, jaki okap do zabudowy kupić. Różnica polega na tym, że okap ścienny może wisieć bez zabudowywania, natomiast ten drugi musi być zamontowany pod szafką.

Jaki okap wybrać nad wyspę kuchenną?

W przypadku gdy płyta indukcyjna lub gazowa znajduje się na wyspie kuchennej, mamy bardzo ograniczony wybór, jaki okap wybrać. W takich przypadkach zastosowanie znajdą okapy wyspowe lub sufitowe. Montuje się je do sufitu nad wyspą kuchenną, na której znajduje się płyta indukcyjna lub gazowa. Są to oddzielnie konstrukcje, które nie wymagają dodatkowej zabudowy. Kanał wentylacyjny jest ukryty dołączonymi maskownicami. Okapy wyspowe lub sufitowe to zazwyczaj okapy kominowe, które wymagają podłączenia do kanałów wentylacyjnych.

Czasami nad wyspami kuchennymi znajdują się szafki kuchenne – takie rozwiązanie było bardzo popularne kilkadziesiąt lat temu, ale nadal znajduje zwolenników. W takim przypadku można również zamontować okap podszafkowy.

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę, wybierając okap?

Rodzaj i typ okapu to niejedyne istotne przy jego wyborze parametry. Jest kilka cech, które nie tylko wpływają na prawidłową pracę urządzenia, ale również na komfort jego użytkowania.

Rozmiar okapu

W przypadku okapów najważniejszym ich parametrem pod względem wielkości jest szerokość. Najbardziej popularny rozmiar to 60 cm. Jest to wymiar standardowej szafki kuchennej oraz płyty grzewczej. Przy wyborze, jaki okap kuchenny wybrać, należy się kierować zasadą, że powinien być odpowiednio dopasowany do płyty grzewczej. Zbyt mały nie będzie efektywnie pracować. Jeśli płyta grzewcza jest szersza niż 60 cm, taki też powinien być okap. Rozmiar to jedna sprawa, drugą jest wydajność.

Wydajność maksymalna okapu

Wydajność podawana jest w metrach sześciennych na godzinę (m³/h) i informuje o ilości powietrza, jaką okap może przefiltrować w ciągu godziny. To bardzo ważny parametr, który determinuje, jaki okap kuchenny wybrać, by był odpowiedni do wielkości pomieszczenia, w którym będzie pracował. Skuteczny okap powinien mieć możliwość przefiltrowania całego powietrza 6 razy w ciągu jednej godziny.

Przykładowo, jeżeli kuchnia ma powierzchnię 12 m² i wysokość 2,5 m, czyli objętość 30 m³, okap powinien mieć wydajność maksymalną 180 m³/h lub więcej. Wymiary te dotyczą pomieszczenia zamkniętego, jeżeli więc kuchnia jest połączona z salonem, należy do obliczenia wydajności okapu wziąć pod uwagę objętość obydwu pomieszczeń. Z wydajnością maksymalną wiąże się też poziom hałasu, jaki wytwarza okap.

Poziom hałasu

Poziom emitowanego hałasu podawany jest w decybelach przy maksymalnej wydajności filtrowania. Jest to ważny parametr, zwłaszcza w przypadku kuchni połączonych z salonem lub jadalnią. Zatem im wydajniejszy okap, tym więcej hałasu będzie emitował. Poziom hałasu ma ogromny wpływ na to, jaki okap kuchenny wybrać. W przypadkach kuchni otwartych i połączonych z salonem sprzęty o wysokim poziomie hałasu mogą skutecznie przeszkadzać domownikom będącym w części salonowej. Wybór nie jest prosty, ponieważ należy znaleźć kompromis pomiędzy wydajnością urządzenia a hałasem, jaki emituje.

Rodzaje filtrów w okapach kuchennych

Wyróżniamy kilka rodzajów filtrów stosowanych w okapach kuchennych. W zależności od typu okapu stosuje się filtry o różnych zastosowaniach. Wyróżniamy trzy najważniejsze filtry:

Filtr metalowy przeciwtłuszczowy

Filtry metalowe przeciwtłuszczowe zbudowane są z bardzo gęstej, kilkuwarstwowej, metalowej siatki, na której osiada tłuszcz. Okap może mieć jeden lub takich kilka filtrów. Są skuteczne, mają długą żywotność i – co najważniejsze – nie trzeba ich wymieniać. Zabrudzony filtr metalowy wystarczy umyć w ciepłej wodzie lub w zmywarce. Powinno się to robić co cztery miesiące. Filtry przeciwtłuszczowe mają zatrzymywać cząsteczki tłuszczu, które wydostają się wraz z parą wodną podczas gotowania i smażenia. Okap kominowy dzięki filtrom ma dodatkowo chroniony silnik oraz wewnętrzną obudowę przed nadmiernym zabrudzeniem.

Filtr węglowy

Jeżeli okap nie ma możliwości podłączenia do wentylacji, stosuje się filtr węglowy. Jego podstawową funkcją jest pochłanianie zapachów. Jest on niezbędny, jeżeli urządzenie pracuje jako pochłaniacz i przefiltrowane powietrze wraca z powrotem do pomieszczenia. Filtry te mają różną skuteczność i w zależności od modelu mogą pracować od kilku miesięcy do roku.

Filtry flizelinowe

Filtry flizelinowe stosuje się najczęściej wraz z filtrami metalowymi. Wykonane są one z włókniny, która zatrzymuje tłuszcz i zabrudzenia, dzięki temu dodatkowo oczyszczają powietrze. Takie filtry należy jednak wymieniać co miesiąc lub dwa w zależności od intensywności gotowania.

Funkcje dodatkowe okapów

Wybrane modele okapów mogą mieć też różne funkcje dodatkowe ułatwiające korzystanie z urządzeń. Wśród nich znajdują się:

·       programator czasowy – pozwala ustalić moment wyłączenia okapu, na przykład po 15 minutach pracy na wybranej prędkości. Urządzenie może też automatycznie przełączyć się na niższy lub wyższy poziom filtrowania;
·       wyłącznik bezpieczeństwa – dzięki niemu urządzenie wyłącza się automatycznie po czasie wskazanym przez producenta;
·       funkcja turbo – pozwala szybko oczyścić powietrze poprzez uruchomienie okapu za pomocą jednego przycisku z maksymalnymi ustawieniami;
·       tryb cichej pracy – okap przełącza się na najcichszą pracę, jednocześnie dbając o najwyższą możliwą wydajność;
·       czujniki zanieczyszczenia – niektóre modele są w stanie monitorować czystość powietrza i dobierać odpowiedni program do poziomu zanieczyszczenia;
·       panel sterujący – może to być prosty panel z guzikami lub bardziej zaawansowany elektroniczny dotykowy. Te drugie zazwyczaj mają niewielki wyświetlacz, który wskazuje aktualne odczyty pracy okapu;
·       sterowanie zdalne – umożliwia obsługę okapu poprzez aplikację na smartfonie za pomocą sieci Wi-Fi. Istnieją też modele wyposażone w oddzielny pilot;
·       funkcje typu smart – niektórzy producenci umożliwiają sparowanie okapu z płytą grzewczą za pomocą Wi-Fi oraz Bluetooth. Takim sposobem okap może wykryć, kiedy płyta zostaje włączona, i samemu rozpocząć pracę oraz zakończyć ją kilka minut po tym, jak płyta zostanie wyłączona;
·       oświetlenie – to już wyposażenie standardowe, ale w zależności od modelu żarówki mogą być umiejscowione w różnych miejscach okapu, a natężenie światła oświetlającego płytę grzewczą podczas gotowania może być regulowane.

Montaż okapu kuchennego

Montaż okapu kuchennego powinno się przeprowadzać ze szczególną uwagą i bardzo mile widziane jest wcześniejsze doświadczenie w montowaniu sprzętów AGD lub chociażby szafek wiszących. Stosuje się ogólne zasady bezpieczeństwa, takie jak zwracanie uwagi na instalację elektryczną i wodną w ścianach, odległości od blatu i między szafkami oraz odpowiednie zaplanowanie względem okien i drzwi w kuchni.

Okap powinien być zamontowany od 65 do 80 cm nad płytą grzewczą kuchenki. W przypadku płyty grzewczej gazowej najlepiej zamontować go na wysokości minimum 75 cm, a w przypadku płyty elektrycznej może to być 65 cm. Dobrze jest stosować ogólnie przyjętą zasadę: mierz dwa razy, tnij raz! Odpowiednie zmierzenie rozstawu otworów montażowych czy wysokości od blatu jest bardzo istotne.

Warto również zwrócić uwagę na średnicę otworu wentylacyjnego. Te w okapach nie zawsze mogą pasować do tych w ścianach. Najbardziej popularną średnicą otworu wentylacyjnego w okapach jest 15 cm (fi 15), ale zdarzają się modele z otworem o średnicy 10 cm. W takim przypadku warto korzystać z odpowiednich przejściówek, przy czym najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest zastosowanie gładkiej rury okrągłej odpowiadającej średnicy otworu w okapie. Przejściówki stosuje się również, jeśli chcemy skorzystać z kwadratowych rur wentylacyjnych.
 

Podsumowanie

Wybór, jaki okap do kuchni kupić, powinien być przemyślany już na etapie jej projektowania – niezależnie, czy robimy gruntowny remont, czy wymieniamy jedynie szafki. Okap powinien być traktowany jak jeden ze stałych elementów, dzięki czemu będzie można odpowiednio zaplanować zabudowę szafek w przypadku okapów podszafkowych lub pozostawić odpowiednią ilość miejsca między szafkami wiszącymi w przypadku okapów ściennych.

Bardzo ważny jest rodzaj okapu i sposób jego podłączenia, ponieważ nie wszystkie mieszkania mają dostęp do oddzielnej wentylacji dla wyciągów. Druga istotna sprawa to sposób zamontowania okapu, który w dużej mierze jest determinowany przez styl w kuchni i możliwości zmieszczenia sprzętu między lub pod szafkami.