Dysk SSD a HDD – czym się różnią?

Czym się różni dysk SSD od HDD?

Twardy dysk to jeden z najważniejszych elementów komputera. To miejsce, w którym zapisywane są pliki gromadzone przez użytkownika, ale również system operacyjny i oprogramowanie. Dlatego wybór dysku twardego jest kluczowy dla płynności działania urządzenia oraz liczby zapisanych danych. Po kilku latach użytkowania, kiedy dysk okazuje się zbyt mały lub zbyt wolny, powinno się go wymienić. Wyróżniamy trzy rodzaje dysków twardych, poniżej opis każdego z nich:

• HDD (hard disc drive) – dysk twardy używany w większości komputerów. Dyski HDD zapisują dane na wirujących magnetycznych talerzach, a cała konstrukcja przypomina gramofon. Obecne modele działają z prędkością ok. 150 MB/s. Charakteryzują się sporą pojemnością – na rynku można dostać nośniki wielkości nawet 20 terabajtów (20 480 GB)! Do wad dysków HDD należy niezbyt wysoka wydajność, co wpływa m.in. na szybkość zapisu, uruchamianie komputera i szybkość jego działania. Sprzęt ten jest mało odporny na różnice temperatur oraz charakteryzuje się awaryjnością, gdyż jest po prostu delikatny. Niezbędne są również częste defragmentacje dysku;

• SSD (solid-state drive) – dysk półprzewodnikowy, którego działanie oparte jest na pamięci flash. W środku, zamiast igły i talerza, znajdują się czip oraz kontroler. Rozwiązanie to pozwala na uzyskanie szybkości zapisu i odczytu danych od ok. 200 MB/s do nawet 15 000 MB/s. Z dyskiem SSD system operacyjny uruchamia się błyskawicznie, gry ładują się szybko, podobnie jak używane aplikacje. Do listy zalet warto dołożyć jeszcze mniejsze zużycie energii. Wady? W większości przypadków jest on zdecydowanie droższy od swoich odpowiedników;

•  SSHD (solid-state  hybrid drive) – dysk hybrydowy, który technicznie łączy zalety szybkich dysków SSD oraz niskich cen i pojemności sprzętu HDD. W tego rodzaju dyskach dane, które są używane najczęściej, zapisywane są na dysku SSD. Pliki dużych rozmiarów i multimedia zajmują resztę pojemności urządzenia. Są one wyraźnie szybsze od dysków HDD, ale nadal nie dorównują tym półprzewodnikowym.

Rodzaje dysków SSD

O ile dyski HDD i SSHD dzielimy jedynie na dwa rozmiary – 2,5 cala oraz 3,5 cala – o tyle z nośnikami półprzewodnikowymi sprawa jest bardziej skomplikowana. SSD nie dość, że mają różne kształty, to jeszcze wiele rodzajów wejść. Dyski magnetyczne od bardzo dawna wykorzystują, w zasadzie, wyłącznie złącze SATA III. Wyróżniamy takie rodzaje dysków SSD:

• SATA – są to dyski 2,5-calowe przypominające smukłe, plastikowe pudełeczka. Łączone przewodem SATA, identycznym jak w przypadku każdego współczesnego HDD. Charakteryzują się większą kompatybilnością oraz mniejszymi prędkościami niż pozostałe nośniki SSD (do 600 MB/s, najczęściej ok. 480 MB/s);

• M.2 SATA oraz mSATA – jest to całkiem nowa, rewolucyjna wersja dysku twardego, gdyż – w większości przypadków – nie mają one obudowy i są po prostu przypominającymi pamięć RAM płytkami drukowanymi. Są mniejsze i bardziej kompaktowe, ale wciąż korzystają z połączenia SATA, mimo że wkładane są do wejścia M.2 na płycie głównej. Z mSATA korzysta się praktycznie wyłącznie w urządzeniach mobilnych i – rzadziej – w laptopach;

• M.2 NVMe oraz PCI-E – wyglądają identycznie jak dysk wymieniony wyżej, z tą różnicą, że nie korzystają z przestarzałej już technologii SATA. Podłączane są do slotu M.2 i wykorzystują interfejs PCI Express. W zależności od wersji PCI-E mogą osiągać od 3000 GB/s do 7000 GB/s prędkości odczytu. Oba działają na tym samym paśmie, drugiego wariantu używa się jednak wyłącznie w przypadku braku wejścia M.2 na płycie głównej (mowa tutaj o starych modelach).

We współczesnych maszynach korzysta się głównie z dysków NVMe w standardzie PCI-E 3.0, gdyż mają najlepszy stosunek jakości do ceny.

SSD czy HDD do gier?

Nawet względnie przestarzałe już dyski SSD SATA znacząco przyspieszają działanie komputera, przesył i odczyt plików, a nawet włączanie systemu. Gry wczytują się zdecydowanie szybciej, a każdy gamer dodatkowo wykorzysta niesamowite prędkości SSD chociażby do weryfikacji plików, która niekiedy jest potrzebna akurat w trakcie rozgrywki.

Funkcja Direct Storage to nowy wynalazek, który przebudowuje sposób zapisu i odczytu. Powoduje to znaczące skrócenie czasu ładowania gier, więcej detali na ekranie i szybsze ich wczytywanie. Jest domyślnie zaimplementowana w systemach Windows 10 i 11. Do jej działania wymagane są dysk NVMe oraz karta graficzna z serii RTX (lub Radeon RX 6000).



Zatem jeśli chodzi o wybór SSD czy HDD, to gracz powinien zainwestować w nośniki półprzewodnikowe. Jeśli akurat nie istnieje potrzeba posiadania kilku terabajtów pamięci, jak w dyskach HDD, to SDD NVMe – a w szczególności PCIe 4.0 – będzie lepszym wyborem.

Dysk HDD czy SSD – podsumowanie

Można odnieść wrażenie, że magnetyczne twardziele to już przestarzała technologia. Owszem, ale wciąż wychodzą zdecydowanie ekonomiczniej niż SSD. Różnice cen sięgają kilkuset, a nawet kilku tysięcy złotych.

Dysk HDD czy SSD? Jest bardzo mało sytuacji, w których HDD będzie realnie lepszym rozwiązaniem. Mowa tutaj o osobach, firmach, które potrzebują dziesiątek lub setek terabajtów pojemności dyskowej. Może się sprawdzić dla grafików, edytorów lub deweloperów gier, i to tylko w przypadku ograniczonego budżetu na sprzęt. Zawsze jednak warto się postarać o dostęp do SSD, chociażby w technologii SATA.