Co to jest Hi-Res Audio? Wszystko, co musisz wiedzieć

Czym jest dźwięk o wysokiej rozdzielczości?

Hi-Res Audio to format dźwięku o wysokiej rozdzielczości – każdy cyfrowy dźwięk, który ma lepszą jakość od brzmienia płyty CD. Dlatego też jest bardzo często określany jako „dźwięk lepszy od CD”. Zapewnia brzmienie bardzo dobrej jakości, głębsze, zbliżone do tego ze studia nagraniowego, pozwalające wychwycić dużo więcej niuansów w nagraniach.

Dźwięk z płyty CD ma dwa podstawowe parametry, które go definiują: głębię bitową na poziomie 16 bitów i częstotliwość próbkowania wynoszącą 44,1 kHz. Każdy cyfrowy dźwięk, który ma te parametry na wyższym poziomie, uważany jest za hi-res, choć w przypadku plików z dźwiękiem o wysokiej rozdzielczości najczęściej spotykamy się z następującymi wartościami: 24 bity i 192 kHz lub 24 bity i 96 kHz. Przykładowo jeden z popularnych serwisów z muzyką oferuje nagrania hi-res w 24 bitach, z częstotliwościami próbkowania od 48 kHz do 192 kHz.

Hi-Res Audio zawiera bardzo dużo informacji o dźwięku, takich jak głębia czy poziom ciśnienia akustycznego. Ilość informacji o dźwięku w przypadku pliku hi-res jest około 6,5 razy większa niż w przypadku płyty CD.

Trochę historii, czyli jak słuchaliśmy muzyki

Choć wielu osobom może się wydawać czymś nowym, to jednak format dźwięku Hi-Res Audio istnieje już od ponad dwóch dekad. Pierwszymi powszechnie dostępnymi formatami hi-res były Super Audio CD (SACD) i DVD-Audio. Oba pojawiły się na rynku w 2000 r. Wymagały jednak posiadania drogiego sprzętu audio – bez niego praktycznie nie można było wychwycić różnicy między tymi dźwiękami o wysokiej rozdzielczości a zwykłą płytą CD. W rezultacie nigdy nie zbliżyły się popularnością do tych ostatnich.

Oprócz kosztów oraz ograniczonej dostępności pliki w formatach Audio CD (SACD) i DVD-Audio mają jeszcze jeden minus – zajmują dużo miejsca, co sprawiało (wówczas), że nawet skompresowane były zbyt duże, aby pobrać je przez internet. Ludzie zaczęli więc korzystać z MP3 (empetrójek), cyfrowego formatu muzycznego, który został stworzony pod koniec lat 90. i na początku XXI w., właśnie z myślą o ograniczonej przepustowości przesyłu danych.

Warto podkreślić, że 10-utworowy album z muzyką MP3 (czy jego odpowiednika stworzonego przez firmę Apple – AAC) potrafi zajmować taką samą przestrzeń na dysku co pojedynczy utwór CD Audio. Empetrójki były więc idealnym formatem do pobierania plików z muzyką i stały się najpopularniejszym cyfrowym formatem audio na świecie. Nawet dziś są domyślnymi formatami dla praktycznie każdej platformy streamującej muzykę.

Z czasem jednak coraz większa liczba muzyków, producentów, inżynierów nagrań i fanów muzyki zaczęła wyrażać swoją irytację jakością dźwięku zapisanego w formatach MP3 czy AAC. Zaczęły się pojawiać internetowe sklepy z muzyką, które specjalizowały się w pobieraniu plików audio w wysokiej rozdzielczości.

W rozwój Hi-Res Audio zdecydowała się zaangażować firma Sony. Stworzono czarno-złote logo, aby pomóc konsumentom identyfikować produkty kompatybilne z tym formatem. Na rynku zaczęło się pojawiać coraz więcej sprzętu obsługującego dźwięk hi-res, a coraz więcej serwisów streamingowych zaczęło oferować pobieranie muzyki w wysokiej rozdzielczości.

Kompresja dźwięku

Muzyka z empetrójek czy płyt CD to skompresowane audio, o niższych częstotliwościach próbkowania i szybkości transmisji bitów. Kompresja dźwięku zmniejsza ilość danych dźwiękowych, co skutkuje obniżeniem jakości odsłuchiwanego audio – bardziej „miękkimi basami” czy słabszymi tonami średnimi i wysokimi. Słuchacz traci tym samym różne subtelności utworu. W kontrze do powyższego format Hi-Res Audio nazywany jest bezstratnym. Pliki audio w tym formacie korzystają z kompresji, która zachowuje 100% oryginalnych danych audio.

Określenie „bezstratny dźwięk” nie musi jednak oznaczać, że jest to format Hi-Res Audio, odnosi się ono jedynie do dźwięku, który został skompresowany bezstratnie. Jeśli chcesz się upewnić, że słuchasz bezstratnego dźwięku w wysokiej rozdzielczości (w przeciwieństwie do bezstratnego dźwięku o jakości CD), musisz na utworze czy źródle muzyki poszukać wspomnianego wcześniej czarno-złotego logo lub innego oznaczenia, które wyraźnie określa go jako hi-res lub bezstratny hi-res. Na przykład niektóre serwisy streamingowe mogą oferować swoim subskrybentom utwory bezstratne zarówno w jakości CD, jak i hi-res, z kolei inne mogą mieć w swojej bibliotece tylko utwory bezstratne w jakości CD.

Co więcej, dostępnych jest kilka różnych formatów plików audio wysokiej rozdzielczości, z których każdy ma własne wymagania odnośnie do kompatybilności. Jednymi z najpopularniejszych są FLAC (skrót od Free Lossless Audio Codec) i ALAC (skrót od Apple Lossless Audio Codec) – oba są skompresowane, ale żadne informacje nie są tracone podczas kompresji. Jeśli np. chcesz przekonwertować swoją kolekcję płyt CD na pliki, które brzmią dokładnie tak samo, ale zajmują mniej miejsca, bezstratne formaty takie jak FLAC i ALAC będą bardzo dobrym rozwiązaniem.

Formaty bezstratnego dźwięku Hi-Res Audio

Oto kilka ważniejszych formatów bezstratnego dźwięku hi-res.

WAV

To standardowy format plików audio na PC. Zapewnia świetną jakość dźwięku, ale jest nieskompresowany, co oznacza ogromne rozmiary pliku. Słabo obsługuje metadane, tj. okładkę albumu, informacje o wykonawcy czy tytule utworu.

AIFF

Alternatywa Apple dla plików WAV, z lepszą obsługą metadanych, choć niezbyt popularna.

FLAC

Ten format kompresji zajmuje około połowy mniej miejsca niż WAV i obsługuje metadane. Jest uważany za preferowany format do pobierania i przechowywania muzyki w wysokiej rozdzielczości, a także szeroko wspierany (choć nie przez Apple).

ALAC

Odpowiedź Apple na FLAC, zajmuje o połowę mniej miejsca niż WAV i obsługuje metadane.

DSD

Jednobitowy format wykorzystywany w płytach Super Audio CD. Występuje w odmianach 2,8 MHz, 5,6 MHz i 11,2 MHz, ale nie jest tak popularny, jak niektóre z powyższych formatów.

MQA

Cyfrowy format audio, który odtwarza dźwięk 24 bit/96 kHz, co oznacza hi-res. Wśród audiofilów istnieją jednak pewnie obiekcje co do niego, ponieważ z technicznego punktu widzenia nie jest bezstratny. Wymaga również specjalnego sprzętu, aby można było słuchać go w najwyższej jakości.

Można dyskutować nad zaletami każdego z tych formatów, ale najważniejszą kwestią będzie zawsze jego kompatybilność z urządzeniami oraz oprogramowaniem.

Gdzie można kupować i streamować muzykę hi-res?

Najprostszym sposobem na dostęp do audio w wysokiej rozdzielczości jest skorzystanie z usług jednego z serwisów streamingowych, które je oferują. Wśród nich są Apple Music, Amazon Music, Tidal HiFi, Qobuz czy Deezer.

Jeśli wolisz kupić i zachować muzykę hi-res dla siebie, np. na smartfonie, możesz to także zrobić we wspomnianych wyżej serwisach. Spotify zapowiada od lat, że doda bezstratną (i prawdopodobnie hi-res) muzykę do swojej oferty, ale jak dotąd nie miało to jeszcze miejsca.

Cały czas możliwe jest również znalezienie na rynku płyt DVD-Audio i SACD, zarówno nowych, jak i używanych. Pamiętaj jednak, że potrzebne będzie urządzenie, które je odtworzy (lub też potrzebne będzie ich zgranie na inny nośnik).

Czego potrzeba do odtwarzania dźwięku o wysokiej rozdzielczości?

Wiesz już, skąd wziąć muzykę hi-res, teraz jeszcze potrzebny będzie sprzęt, który ją odtworzy. Obecnie dostępnych w sprzedaży jest całkiem sporo różnych produktów, które mogą odtwarzać Hi-Res Audio. Wśród nich znajdują się elementy systemów audio, głośniki, zestawy kina domowego, soundbary, odtwarzacze typu walkman, wzmacniacze słuchawkowe.

W dzisiejszych czasach nie trzeba nawet całkowicie rezygnować ze słuchania płyt winylowych, aby słuchać muzyki hi-res. Niektóre gramofony umożliwiają digitalizację kolekcji płyt winylowych poprzez zgrywanie ścieżek do plików audio w wysokiej rozdzielczości.

Odtwarzanie dźwięku o wysokiej rozdzielczości coraz częściej obsługują także smartfony. Na razie jest to jednak ograniczone do flagowców z systemem Android – iPhone’y jak dotąd nie obsługują Hi-Res Audio. Dźwięk wysokiej rozdzielczości może być przesyłany bezprzewodowo między telefonami a słuchawkami lub głośnikami obsługującymi najnowsze kodeki Bluetooth (takie jak aptX HD, aptX Adaptive i LDAC), jednak nie będzie się to odbywało w sposób w pełni bezstratny.

Technologia odtwarzania dźwięku hi-res w słuchawkach jest również znacznie lepsza niż jeszcze kilka lat temu, a modele, które obsługują Hi-Res Audio, trafiają na rynek coraz częściej, pozwalając swoim użytkownikom poczuć się znacznie bliżej muzyki – tak jak chcieliby tego artyści.