Jak korzystać z telefonu, aby chronić wzrok?

Czy telefon psuje wzrok?

Z roku na rok coraz częściej korzystamy ze sprzętów zaawansowanych technologicznie, takich jak smartfony i telefony. W związku z tym wielu z nas poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy telefon psuje wzrok. Długie wpatrywanie się w niewielki jasny ekran jest męczące dla oczu, a ponadto sprzyja rozwojowi różnego rodzaju schorzeń i dolegliwości. W tym miejscu warto wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje.

Dłuższe przyglądanie się małemu ekranowi, trzymanemu blisko oczu, męczy mięśnie odpowiadające za akomodację – dostosowywanie się oka do oglądania obiektów znajdujących się w różnej odległości. Może to skutkować pogorszeniem się ostrości widzenia i w konsekwencji – krótkowzrocznością. Co więcej, długotrwałe skupienie na wyświetlanej na ekranie treści przekłada się na rzadsze mruganie, przez co oczy nie są dostatecznie nawilżone. Pierwszymi objawami takiego stanu są zaczerwienienie, podrażnienie i szczypanie oczu. Skutkiem długotrwałego przesuszenia gałek ocznych mogą być natomiast mechaniczne uszkodzenia ich struktury.

Warto również wiedzieć, że ekrany smartfonów emitują niebieskie światło, które wyjątkowo silnie oddziałuje na oczy i podczas wielogodzinnego użytkowania telefonu powoduje zmęczenie wzroku. Nadmierna ekspozycja na ten rodzaj światła w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do uszkodzenia siatkówki oka i zwyrodnienia plamki żółtej. Należy podkreślić, że niebieskie światło w nadmiarze wpływa niekorzystnie nie tylko na wzrok, ale też na cały organizm. Przyczynia się do rozregulowania zegara biologicznego, trudności z zasypianiem, zaburzeń snu i pogorszenia jego jakości.

Rodzaj ekranu a wpływ na wzrok

Skoro już wiadomo, czy od telefonu psuje się wzrok, przejdźmy do tego, jakie wyświetlacze szkodzą najmniej. Chcąc oszczędzić oczy, dobrze jest postawić na urządzenia z ekranami wysokiej jakości, o dużej rozdzielczości i z większą niż przeciętna częstotliwością odświeżania. Rozdzielczość ekranu wpływa na realizm wyświetlanych obrazów – im jest wyższa, tym piksele są mniej zauważalne, dzięki czemu wzrok nie męczy się aż tak bardzo. Wysoka częstotliwość odświeżania sprawia natomiast, że zredukowane jest tzw. miganie ekranu. Chociaż może to być niezauważalne gołym okiem, to również jest niezwykle męczące dla wzroku.

Pod kątem technologii szczególnie dobrym wyborem są smartfony i telefony z AMOLED. Charakterystyczne dla tego typu ekranów są: wysoki kontrast i jasność, bardzo dobre kąty czytelności, duża paleta dobrze odwzorowanych, nasyconych barw, a także doskonała czerń. Warto wspomnieć, że w przypadku wyświetlaczy AMOLED każdy piksel podświetlany jest indywidualnie, a piksele, które mają być czarne, są wygaszone. W ten sposób ekran emituje mniej światła i nadmiernie nie męczy wzroku. Na zainteresowanie zasługują również smartfony i telefony z IPS-em. Te zaawansowane ekrany ciekłokrystaliczne charakteryzują się jakością wyższą niż klasyczne wyświetlacze LCD. Na takim ekranie kolory nie są przesadnie jaskrawe, a ponadto nie występuje męczący intensywny efekt migania. Dużą zaletą ekranów typu IPS jest też wyjątkowo płynna zmiana częstotliwości odświeżania.

Funkcje pomagające chronić wzrok

Na szczęście niemal wszystkie dostępne na rynku smartfony są wyposażane w funkcje pomagające chronić wzrok przed szkodliwym wpływem wyświetlaczy. Jedną z nich jest wbudowany filtr światła niebieskiego, który sprawia, że ekran nie emituje promieni tego rodzaju. Wyświetlane barwy stają się w ten sposób cieplejsze i przyjemniejsze dla oka. W zależności od producenta urządzenia oraz systemu i jego wersji funkcja ta może mieć różne nazwy. W przypadku iPhone'ów jest to Night Shift, a w ustawieniach urządzeń innych producentów (z Androidem lub innymi systemami) można się spotkać z takimi określeniami jak Ochrona wzroku lub po prostu Filtr światła niebieskiego. Jeśli smartfon nie ma takiej funkcji, przyda się któraś z aplikacji do filtrowania światła niebieskiego.

Szczególną uwagę warto zwrócić również na tzw. tryb ciemny. Polega on w pewnym sensie na odwróceniu barw w interfejsie (zależnie od urządzenia i zaawansowania tej funkcji – również w niektórych aplikacjach) i zamianie białego tła na czarne. Dzięki temu korzystanie z telefonu po zmroku lub przy słabym oświetleniu mniej męczy wzrok.

Stworzone z myślą o ochronie wzroku funkcje to jednak nie wszystko. Dzięki możliwościom smartfonów każdy może dostosować ustawienia wyświetlania do własnych preferencji. Zmianom podlegają między innymi: jasność ekranu (nierzadko automatycznie dopasowywana do otoczenia), kontrast, a także rozmiar fontu i ikon interfejsu. Na uwagę zasługuje przede wszystkim ostatni z wymienionych parametrów – ustawienie odpowiedniej wielkości treści wyświetlanych na ekranie pomaga zwalczyć nawyk trzymania telefonu zbyt blisko oczu.

Uniwersalne sposoby na ochronę wzroku

Czy telefon psuje wzrok – już wiemy, które funkcje pomagają chronić ten zmysł – również. Możemy zatem przejść do uniwersalnych wskazówek dotyczących dbania o oczy. Najskuteczniejszym sposobem na zminimalizowanie negatywnego wpływu korzystania z ekranów jest jego ograniczenie. Nie zawsze jest to jednak możliwe, dlatego jeśli musimy używać telefonu przez dłuższy czas, warto zastosować zasadę 20-20-20. Polega ona na oderwaniu wzroku od ekranu na 20 sekund po każdych 20 minutach pracy i spojrzeniu na inny (najlepiej zielony) obiekt oddalony o około 6 metrów (20 stóp). Taki zabieg skutecznie redukuje zmęczenie oczu. Należy też pamiętać o częstym mruganiu i w razie konieczności stosować odpowiednie krople nawilżające.

Ochrona wzroku przed wpływem ekranów – podsumowanie

Czy od telefonu psuje się wzrok? Oczywiście że tak. Tym bardziej, że obecnie używamy smartfonów niemal na każdym kroku. Co więcej – bardzo prawdopodobne, że ten stan już się nie zmieni. Warto więc pamiętać, że istnieje kilka sposobów na ograniczenie negatywnego wpływu ekranów na nasze oczy, a są to:

wybieranie urządzeń z wyświetlaczami wysokiej jakości i o odpowiednich parametrach;

• korzystanie z funkcji ograniczających emisję światła niebieskiego;
• stosowanie tzw. trybu ciemnego;
• dostosowanie ustawień wyświetlacza do własnych potrzeb;
• robienie częstych przerw – stosowanie zasady 20-20-20;
• częste mruganie i dbanie o dostateczne nawilżenie oczu.