Jak suszyć jabłka i inne owoce

Dlaczego warto suszyć jabłka?

Głównym powodem, dla którego warto suszyć jabłka, jest ich wyborny smak. W pozbawionych wody owocach tkwi bogactwo słodyczy, kwasowości, aromatu. Dobrej jakości jabłka – suszone przez wiele godzin w niskiej temperaturze – zatrzymują również sporo cennych dla naszego zdrowia składników odżywczych, np. pektyn (odpowiadają za uczucie sytości, ułatwiają neutralizowanie toksyn i obniżanie złego cholesterolu LDL), witamin z grupy B (wspierają układ nerwowy) oraz witaminy C (dba o odporność). Zawierają przeciwutleniacze, które opóźniają procesy starzenia się organizmu. Są źródłem potasu – wspomagają więc pracę serca i innych mięśni, regulują pH komórkowe.

Po ususzeniu jabłka stają się wysokoenergetycznym produktem spożywczym – mogą szybko zaspokajać nasz głód, aktywować ciało do wysiłku fizycznego i umysłowego. Świetnie sprawdzają się w roli przekąsek – są idealne do pochrupania w pracy, szkole, podróży czy w drodze na trening.

Mają wiele zastosowań w kuchni – dodaje się je zarówno do dań wytrawnych (pieczeni czy pasztetów), jak i słodkich (owsianek, musli, koktajli). Są głównym składnikiem kompotu wigilijnego i zimowej herbaty.

Przechowywane w odpowiedni sposób – bez dostępu powietrza i wilgoci – zachowują dobrą jakość nawet rok.

Samodzielnie ususzone owoce to także gwarancja jakości – są produktem bio, zdrowym, niesiarkowanym, smacznym.

Jak przygotować owoce

Przetwarzać możesz dowolne odmiany jabłek, także papierówki. Najlepiej poradzą tu sobie jednak owoce ze zwartym miąższem, twardsze, soczyste, słodkie, kwaskowate – antonówki, renety, idaredy, golden delicious, jonagold, gala itp.

O czym warto pamiętać przed suszeniem?

1. Owoce dokładnie umyj zimną wodą. Możesz się też wspomóc specjalnym preparatem do mycia warzyw i owoców, który usunie ze skórki ewentualną chemię – pozostałości środków ochrony roślin czy konserwantów. Przyjrzyj się owocom. Jeśli mają nieładne, nadpsute lub zarobaczone części, koniecznie je wytnij.

2. Obierać jabłka ze skórki czy nie? Tak, jeśli po ususzeniu przeszkadza ci ich twarda (wręcz ostra) skórka, będą je jeść małe dzieci albo masz podejrzenia co do pestycydów w owocach. W pozostałych przypadkach możesz spokojnie pozostawić skórkę na jabłkach. Zachowasz ich kształt, oszczędzisz sporo czasu. Pokrój tylko każdy owoc w poprzek na plastry. Do kompotu – grubości ok. 5 mm (nie musisz wycinać gniazd nasiennych, pozbądź się wyłącznie pestek i szypułek). Na czipsy – 2–3-milimetrowe plastry, bez gniazd. Do herbaty, musli, keksu – oczyszczone jabłka pokrój w nieduże kostki (jeśli chcesz je potem suszyć w suszarce elektrycznej, muszą być oczywiście większe od otworów w sitach).

Postaraj się rozdrobnić owoce na cząstki podobnej wielkości – dzięki temu ususzą się w tym samym czasie.

3. Aby owoce nie ściemniały, po pokrojeniu skrapiaj je sokiem z cytryny lub zanurzaj w wodzie z dodatkiem soku cytrynowego. Odsącz tuż przed suszeniem.
Możesz też – dla podkreślenia smaku – przez godzinę, dwie moczyć plastry lub kostki w soku jabłkowym. Albo – według uznania – oprószyć je cynamonem, kardamonem albo cukrem pudrem.

Niezawodnie w suszarce elektrycznej

Jak suszyć jabłka w suszarce elektrycznej? Odpowiedź jest równie prosta jak sam proces suszenia. Przygotowane plastry lub kostki rozłóż luźno na sitach suszarki do grzybów i owoców. Nie układaj ich zbyt ciasno, ponieważ mogą się posklejać, a ciepłe powietrze nie będzie swobodnie krążyć między tacami. Włącz urządzenie. Jeśli ma funkcję regulacji temperatury – doskonale! Nastaw je na ok. 50–60°C.

Jak długo suszyć jabłka w suszarce? W zależności od wielkości cząstek, gatunku owoców, mocy sprzętu i panującej w nim temperatury trwa to przeważnie 5–6 godz. Jeśli po tym czasie uznasz, że efekt nie jest jeszcze idealny, wydłuż suszenie o godzinę, dwie. Albo jeszcze bardziej. Możesz też poprzekładać plastry na drugą stronę, wybrać mniejsze, dobrze wysuszone kawałki lub nawet zamienić tace miejscami (gdy zauważysz, że na jednej jabłka są prawie suche, a na drugiej – lekko wilgotne).

Zawsze postępuj zgodnie z instrukcją obsługi swojego urządzenia. Jeszcze go nie masz? Ułatwimy ci wybór, zerknij na ranking najlepszych suszarek do żywności. W naszym sklepie znajdziesz sporo świetnych modeli do suszenia owoców, warzyw, grzybów i ziół. Sprzętów o mocy nawet 500 W, z zakresem temp. od 35 do 80°C, z timerami, automatycznymi wyłącznikami i dotykowymi panelami sterowania. Suszarek kompaktowych lub całkiem dużych – z 5–12 tacami czy sitami o regulowanej wysokości, które pomieszczą nawet kilkanaście kilogramów żywności. Sterowanych klasycznym pokrętłem albo dotykowo – na panelu z wyświetlaczem. Poręczne i nowoczesne!

Chętny do pomocy piekarnik

Jeśli chcesz suszyć owoce w piekarniku, postępuj zgodnie z prostymi wskazówkami. Ułóż jabłka luźno na blasze lub wysuwanej kratce wyłożonej papierem do pieczenia. Włącz piekarnik. W przypadku urządzenia elektrycznego możesz skorzystać z zaprogramowanej funkcji – suszenia – albo z pieczenia z termoobiegiem w temp. 50–60°C. Co jakiś czas zaglądaj do środka, zbieraj ręcznikiem kuchennym parę wodną z szyby i ścianek komory. Obracaj jabłka na drugą stronę, zamieniaj je miejscami (gdy zauważysz na przykład, że piekarnik mocniej przypieka w tylnej części). Po kilku godzinach – a nawet 10 – jabłka powinny być gotowe. By uzyskać bardziej chrupiący susz, wydłuż czas.

Piekarnik gazowy nagrzej do 80–100°C. Susz w nim owoce przez kilka godzin, zostawiając lekko uchylone drzwiczki (by wilgoć mogła uciekać na zewnątrz). Postępuj tak samo jak powyżej. Pilnuj, by jabłka za bardzo się nie zrumieniły. Obracaj je, przesuwaj itp.

Na słońcu lub kaloryferze – suszenie w stylu eko

Metodą bezkosztową (bo wykorzystującą dobra natury, bez podłączeniu prądu lub gazu) jest suszenie owoców na zewnątrz – wystawianie ich na działanie promieni słonecznych oraz wiatru. Idealne miejsce? Ciepłe i przewiewne. Minimalny czas? 5–7 dni.

Plastry owoców możesz:
– nawlec na grubszą nić lub cienki sznurek;
– ułożyć (nie za gęsto) na siatce z metalu, przepuszczającej powietrze tkaninie (rozpiętej na ramie), macie z naturalnej plecionki, np. bambusa, lub odwróconej do góry dnem skrzynce;
– nabić na długie patyczki do szaszłyków.

Aby w suszących się na słońcu jabłkach nie zdążyły się rozsmakować owady, warto osłonić owoce gazą lub niemal przezroczystą firanką.

Jedynym minusem tej metody suszenia jest brak gwarancji sukcesu w przypadku brzydkiej pogody. Przed deszczem i chłodem musisz jak najszybciej przenieść jabłka do domu, co uchroni je przed złapaniem wilgoci. Darmowe suszenie możesz kontynuować przy kuchence, a w sezonie grzewczym – na (lub przy) ciepłym kaloryferze, kominku albo piecu kaflowym.

Nie tylko jabłka – co jeszcze możesz ususzyć?

Do przetworzenia tą metodą nadaje się mnóstwo owoców. Najpopularniejsze to: śliwki, gruszki, morele, brzoskwinie, banany, truskawki, żurawiny, winogrona oraz pomarańcze.

Jak suszyć gruszki? Bardzo podobnie do jabłek – potnij je w plastry lub kostki, natomiast mniejsze sztuki i tzw. ulęgałki – przekrój wzdłuż na połówki lub ćwiartki. W miarę możliwości usuń gniazda nasienne (chyba że ci nie przeszkadzają, jednak pestki lepiej wyrzuć). Najszybciej – bo w ciągu 8–28 godz. – ususzysz gruszki w suszarce lub piekarniku w temp. 50–70°C. Długo? Na powietrzu zajmie to jeszcze więcej czasu, nawet do dwóch tygodni. Ale warto się uzbroić w cierpliwość.

W tych samych warunkach ususz pocięte na plastry truskawki i banany, całe winogrona lub żurawiny. Bardziej miękkie owoce – morele czy śliwki – wypestkuj, podziel na kawałki, susz najpierw w 45°C, a po kilku godzinach w ok. 60–70°C. Będą odparowywać wodę min. 12 godz.

Czas na warzywa! Marchew, cukinię, seler, jarmuż, brokuły, buraki, pomidory itp. – wszystkie je pięknie ususzysz. Zacznij jednak od pokrojenia:
- w cienkie plasterki – gdy chcesz przerobić twardsze warzywa w pyszne czipsy;
- w grubsze plastry – tak potraktuj bardziej miękkie i mniejsze produkty, np. pomidory, cukinie, czosnki;
- na połówki – w ten sposób możesz postąpić z pomidorami lub brukselką;
– w słupki – pokrojone w ten sposób warzywa o zwartym miąższu sprawdzą się później w zupach, zapiekankach albo jako miniczipsy;
- na kawałki – potrzebują tego zwłaszcza liściaste (kapusta, jarmuż, szpinak), a także szparagi czy seler naciowy.
Warto rozważyć też poszatkowanie twardych produktów – w sam raz do zup, sosów, gołąbków, farszów, pasztetów.

W przypadku wybranych warzyw, np. fasoli szparagowej, kalafiorów, ziemniaków lub buraków, producenci suszarek elektrycznych zalecają wcześniejsze zblanszowanie lub obgotowanie żywności. Taki zabieg pozwala zachować ładny kolor warzyw, skraca też czas suszenia (szczegółowych informacji szukaj w instrukcji obsługi suszarki).

Optymalna temperatura suszenia w suszarce i piekarniku wynosi od 50°C do 70°C. Niższa jest wskazana do delikatnych produktów (liści selera naciowego, szpinaku), a wyższa – do twardych (ziemniaków, marchwi).

Po 2–30 godz. (tak, tak, rozpiętość czasowa jest całkiem duża) możesz zacząć pakowanie ususzonych warzyw do szczelnie zamykanych słojów lub puszek.

A co z ziołami? One najlepiej i najszybciej przechodzą metamorfozę ze stanu świeżego w susz. Natka pietruszki, liście mięty czy kwiaty mniszka lekarskiego już po 2–3 godz. przebywania w 35–45°C w suszarce do żywności są gotowe do dalszego przechowywania. Przydadzą się za jakiś czas do doprawiania dań lub przyrządzania naparów do picia.

Pamiętaj tylko, by suszyć je oddzielnie – by zapachy nie mieszały się ze sobą.

Sprawdzone przepisy na dania z suszonymi owocami, warzywami i ziołami

Do czego możesz wykorzystać ususzone owoce, warzywa i zioła? Poza podanymi w tekście wyżej przykładami dorzucamy jeszcze kilka przetestowanych przez nas przepisów na smaczne dania.

Deser jogurtowy z suszonymi owocami

Składniki (1 porcja): 0,5 szkl. jogurtu naturalnego, po łyżce suszonych jabłek, bananów, żurawin, mango, orzechów, łyżeczka płynnego miodu, szczypta dowolnych nasion (chia, maku, siemienia lnianego, sezamu czy słonecznika).

Przygotowanie:
1. W szklanym naczyniu – słoiku, miseczce lub szklance – ułóż warstwami suszone owoce, jogurt, orzechy i miód.
2. Posyp deser na wierzchu ziarnami. Udekoruj całość płynnym miodem.

Sałatka z mozzarellą i suszonymi pomidorami

Składniki (na 2 porcje): 10–12 połówek suszonych pomidorów w zalewie z oliwy, kilka kaparów, 2 garście świeżych liści (szpinaku baby, sałaty, botwiny, bazylii), 2 serki typu mozzarella, pół czerwonej cebuli średniej wielkości, łyżka prażonych orzechów, pestek dyni albo słonecznika, sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie:
1. Suszone pomidory namocz kilka godzin w oliwie. Do zalewy możesz dorzucić kilka kaparów oraz sól i pieprz.
2. Wyłóż na talerz umyte i osuszone liście szpinaku, sałaty, botwiny, bazylii.
3. Dodaj porwane na kawałki mozzarelle, połówki pomidorów z zalewy, kapary oraz poszatkowaną cebulę.
4. Posyp danie uprażonymi ziarnami lub orzechami. Oprósz solą i pieprzem.
5. Na koniec polej oliwą z zalewy.

Herbaty owocowe i ziołowe

Składniki (na 2 porcje): 1 l wody, po dużej łyżce mieszanki suszu owocowego (z jabłek, gruszek, dzikiej róży) oraz suszu mięty pieprzowej, 2 łyżki miodu lub cukru trzcinowego.

Przygotowanie:
1. W jednym dzbanku umieść susz z owoców, a w z drugim – z mięty. Zalej każdy świeżo zagotowaną wodą.
2. Pozostaw pod przykryciem na 5–6 min. Opcjonalnie posłodź miodem lub cukrem trzcinowym.
3. W wersji letniej – przestudź napary i serwuj je z kostkami lodu. Natomiast w zimowej –herbatę owocową możesz wzbogacić laskami cynamonu, a miętową – plasterkiem imbiru i cytryny.

Jak suszyć jabłka i inne owoce – podsumowanie

Suszenie owoców, warzyw i ziół to doskonała metoda konserwacji żywności, szansa na zachowanie przez wiele miesięcy ich naturalnego aromatu, smaku oraz wartości odżywczych. Przydatnym urządzeniem gwarantującym świetne efekty suszenia jest suszarka do grzybów i owoców – prosta w obsłudze i bezpieczna w użyciu. Pomocny może się okazać też piekarnik, grzejnik albo balkon lub taras, na których – w słonecznym i przewiewnym miejscu (na sznurkach czy siatkach) – umieścisz swoje przeznaczone do suszenia produkty.

Aby akcja zakończyła się powodzeniem, musisz ją jednak dobrze zacząć, czyli pokroić żywność na równe kawałki, odpowiednio zabezpieczyć przed utratą koloru i osłonić przed owadami. Bacznie obserwuj proces suszenia. W miarę kłopotów – natychmiast reaguj.

Jeśli zainteresował cię ten temat, poznaj też sprawdzone domowe sposoby, jak suszyć grzyby.