Jak zrobić bootowalny pendrive? Prosta instrukcja

Co to jest bootowalny pendrive

Bootowalny pendrive (nazywany też rozruchowym, czasem można się spotkać z nazwą rozruchowy dysk USB) to nośnik danych, który został przygotowany w taki sposób, żeby można z niego było uruchomić komputer bez systemu operacyjnego. Jeśli pendrive zawiera instalkę Windows, można z niego zainstalować na komputerze system bez potrzeby korzystania z płyty instalacyjnej (w laptopach i pecetach często nie ma napędu optycznego). To jest najbardziej znane zastosowanie bootowalnego pendrive’a. Ale oprócz tego są też inne:

• odzyskiwanie danych i naprawa systemu: może być używany do uruchamiania narzędzi diagnostycznych i ratunkowych, które pomagają w naprawie błędów systemowych lub usuwaniu złośliwego oprogramowania; dzięki temu można przywrócić funkcjonalność komputera, który nie uruchamia się poprawnie;
• przenośne środowiska pracy: bootowalny pendrive może zawierać specjalne wersje systemów operacyjnych, które działają w trybie Live, bez instalacji na dysku komputera; pozwala to testować nowe wersje systemów, na przykład różne dystrybucje Linuxa, lub po prostu korzystać ze swoich narzędzi na dowolnym komputerze (trzeba tylko pamiętać, by zapisywać pracę w chmurze lub na specjalnie przygotowanej partycji na pendrivie).

Jak zrobić bootowalny pendrive z instalatorem Windows

Ważne: potrzebujesz pendrive’a, na którym jest przynajmniej 8 GB miejsca. Pendrive nie może zawierać żadnych danych, ponieważ w trakcie tworzenia bootowalnego nośnika zostaną one bezpowrotnie utracone.

1. Wejdź na oficjalną stronę Microsoftu (dla Windows 11: https://www.microsoft.com/pl-pl/software-download/windows11).
2. Przejdź do pozycji Tworzenie nośnika instalacyjnego z systemem Windows 11. Rozwiń opcję o nazwie Przed rozpoczęciem korzystania z narzędzia do tworzenia nośników i zapoznaj się z warunkami i wymaganiami.
3. Kliknij na Pobierz teraz. Rozpocznie się pobieranie pliku o nazwie MediaCreationToolW11.exe. Wskaż taką lokalizację zapisu, aby móc łatwo odnaleźć plik, na przykład folder Pobrane lub pulpit.
4.  Kliknij na pobrany plik MediaCreationToolW11.exe prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Uruchom jako administrator.
5. Wybierz opcję Utwórz nośnik instalacyjny (pendrive, DVD lub plik ISO) i kliknij Dalej.
6. Kolejne ustawienia będą automatycznie dopasowane do twojego systemu. Jeśli chcesz zmienić ustawienia, na przykład język czy szczegóły dotyczące wersji Windows, usuń zaznaczenie opcji Użyj zalecanych ustawień dla tego komputera.
7. Wybierz typ nośnika: zaznacz Dysk flash USB, kliknij na Dalej.
8. Podłącz pendrive do komputera i wybierz go z listy urządzeń na ekranie, w oknie Media Creation Tool. Kliknij na Dalej, aby rozpocząć kopiowanie plików instalacyjnych systemu. Narzędzie automatycznie pobierze pliki instalacyjne i utworzy bootowalny pendrive. Po zakończeniu tworzenia nośnika, kliknij na Zakończ, aby zamknąć narzędzie. Gotowe: masz już bootowalny pendrive, którego możesz użyć do instalacji systemu Windows.

Jak zbootować z pendrive’a komputer i zainstalować system Windows

1. Podłącz bootowalny pendrive z instalką Windows do komputera, na którym chcesz zainstalować system.
2. Włącz komputer i natychmiast po włączeniu naciśnij klawisz, który sprawi, że wejdziesz do BIOS/UEFI (odpowiednia informacja wyświetla się na ekranie, zależnie od modelu komputera mogą to być F2, F12, Delete, Esc).
3. W BIOS/UEFI znajdź opcję zmiany kolejności urządzeń rozruchowych (Boot Order) i ustaw pendrive jako pierwszy nośnik startowy. Zapisz zmiany. Zrestartuj komputer.
4. Po restarcie uruchomi się z pendrive’a instalator Windows. Postępuj według wskazówek kreatora instalacji. Większa część procesu przebiega automatycznie i nie wymaga interakcji; może trwać dość długo, nawet do kilku godzin, w zależności od wydajności komputera. Pod koniec komputer będzie się kilka razy restartował.

Jak zrobić bootowalny pendrive z narzędziami ratunkowymi

Bootowalny pendrive – jeżeli zawiera narzędzia ratunkowe – można wykorzystać do naprawy komputera, kiedy nie startuje on prawidłowo lub podejrzewamy, że został zawirusowany. Z odpowiednio przygotowanego bootowalnego pendrive’a uruchomisz na przykład skaner antywirusowy.

Przeczytaj, jak zrobić taki pendrive, korzystając na przykład z Norton Bootable Recovery Tool (NBRT). Jest to narzędzie ratunkowe dostępne za darmo, które pozwala na skanowanie i naprawę komputera w przypadku, gdy system operacyjny nie uruchamia się poprawnie z powodu infekcji malware’em.

Ważne: do wykonania wskazówki jest potrzebny pendrive o pojemności przynajmniej 1 GB. Nie mogą się na nim znajdować żadne dane, bo w trakcie tworzenia bootowalnego ratunkowego dysku USB zostaną bezpowrotnie usunięte. Jest też potrzebny darmowy program Rufus do tworzenia bootowalnych pendrive’ów.

Aby zabezpieczyć komputer przed szkodliwym oprogramowaniem, warto zawczasu zainstalować program antywirusowy. 

1. Na komputerze, który nie jest zainfekowany, otwórz stronę o adresie https://support.norton.com/sp/static/external/tools/nbrt.html i pobierz Norton Bootable Recovery Tool.
2. Podłącz pendrive do komputera.
3.  Pobierz program Rufus z jego oficjalnej strony (https://rufus.ie) i uruchom go z uprawnieniami administratora.
4. Rufus to bardzo proste w obsłudze narzędzie – ma tylko jedno okno. Wybierz w nim swój pendrive z listy Urządzenie. Kliknij na Wybierz obok opcji Obraz ISO i wskaż pobrany plik ISO Norton Bootable Recovery Tool. Kliknij na Otwórz. Pozostałe ustawienia powinny być domyślnie prawidłowe. (Upewnij się, że w polu System plików jest ustawiony FAT32, jeśli komputer obsługuje UEFI, lub NTFS, jeśli nie. W polu Schemat partycji ma być MBR dla starszych systemów BIOS lub GPT dla systemów UEFI). Kliknij na Start, a następnie, klikając na OK, potwierdź, że jeśli jakieś dane były na pendrivie, mogą zostaną wymazane. To wszystko.
5. Aby uruchomić narzędzie ratunkowe z bootowalnego pendrive'a, wykonaj trzy pierwsze kroki z punktu Jak zbootować z pendrive’a komputer… Kliknij na Rozpocznij skanowanie, aby rozpocząć wyszukiwanie zagrożeń.

Warto wiedzieć: bootowalny pendrive ratunkowy można też stworzyć, korzystając z narzędzi dostępnych w ramach różnych pakietów antywirusowych. Przykładem może być Avast Rescue Disk, które wchodzi w skład popularnego darmowego pakietu antywirusowego Avast Free Antivirus.

Jak zrobić bootowalny pendrive z systemem w wersji Live

Korzystając z programu Rufus, w analogiczny sposób jak opisano powyżej, możesz też stworzyć bootowalny pendrive z systemem operacyjnym w wersji Live, na przykład wybraną dystrybucją Linuxa. W takim wypadku potrzebne są pobrany ze strony producenta plik ISO z systemem oraz – jak w poradach powyżej – Rufus i pendrive o odpowiedniej pojemności (zwykle zalecane jest przynajmniej 8 GB), oczywiście bez żadnych danych.