Jakie głośniki do samochodu wybrać?

Krótki wstęp i przygotowanie

Fabryczne zestawy audio, szczególnie w niższej klasie aut, są bardzo podstawowe. Zazwyczaj jest to standardowe radio, dwa małe głośniki, brak wzmacniacza, brak subwoofera. Taki zestaw w zupełności wystarcza do słuchania wiadomości w radiu, jednak słuchanie muzyki zaczyna już być męczące. Dźwięk jest płaski, nieczysty i ulubione utwory brzmią zupełnie inaczej niż w rzeczywistości.

Im wyższy segment aut, tym lepsze głośniki. Dopiero w najwyższych segmentach dobre nagłośnienie do samochodu staje się standardem. Ale nie zawsze! Producenci aut mają inne priorytety niż nagłośnienie, jednak oferują do większości swoich modeli w każdej klasie odpowiednie wersje wyposażenia, które zawierają między innymi dużo lepsze nagłośnienie (np. Mazda podjęła współpracę z firmą Bose i oferuje ich system w wyższych wersjach wyposażenia).

Nieważne, z jakich powodów chcemy wymienić głośniki w samochodzie, najpierw musimy się odpowiednio przygotować. Jeśli chcemy tylko wymienić głośniki, trzeba sprawdzić, jaką moc maksymalną ma radio samochodowe, i dopasować odpowiednie odbiorniki. Możemy wraz z głośnikami wymienić radio samochodowe lub rozbudować system audio o dodatkowy głośnik, taki jak subwoofer. W każdym przypadku należy pamiętać o zgodności zestawu pod względem mocy.
 

Faza pierwsza – rodzaje głośników

Głośniki samochodowe możemy podzielić na kilka kategorii. Pierwszą z nich jest przeznaczenie, a decydującą wartością jest pasmo przenoszenia. Określa rozpiętość dźwięków przetwarzanych przez głośnik od najniższej do najwyższej wartości. Gdy zakres pasma przenoszenia jest większy, zarejestrujemy szersze spektrum dźwięków. I tutaj liczy się rozsądny wybór, ponieważ w zależności od przeznaczenia głośnika cenione się inne pasma przenoszenia. Inne jest dla głośnika niskotonowego (mniejszy zakres), a inne dla wysokotonowego (większa rozpiętość). Z tego względu głośniki samochodowe dzielimy na:

Dobór odpowiednich głośników do samochodu zależy w dużej mierze od ich przeznaczenia. Jeśli chcemy poprawić jakość tonów basowych, odpowiednim wyborem będą głośniki nisko- i subniskotonowe. Do poprawy jakości brzmienia ogólnego powinny wystarczyć głośniki średniotonowe, a do uzupełnienia systemu audio – głośniki wysokotonowe.

Głośniki samochodowe dzielimy także pod względem liczby dróg (torów), którymi wędruje dźwięk, na:

Istnieje jeszcze trzeci podział głośników samochodowych, który grupuje je ze względu na budowę:

Najczęściej spotykane głośniki samochodowe to dwudrożne głośniki stożkowe. Nic dziwnego, pozwalają zaoszczędzić miejsce we wnętrzu auta oraz odpowiednio dobrane grają cały zakres częstotliwości. Subwoofery dzielimy na dwie kategorie: aktywne i pasywne. Te pierwsze mają wbudowany wzmacniacz, natomiast te drugie wymagają dodatkowego wzmacniacza lub amplitunera.
 

Faza druga – moc wyjściowa, skuteczność i impedancja głośników

Nieważne, który sposób na poprawę jakości nagłośnienia w samochodzie wybierzemy, podstawowa zasada jest taka, że moc wyjściowa głośników musi być nieco większa (najlepiej dwukrotnie) niż odtwarzacza czy wzmacniacza. Moc znamionowa RMS wyrażana jest w watach (W). Uwaga! Producenci różnie opisują moc głośników, podając na przykład moc dynamiczną, moc muzyczną, która przyjmuje bardzo często o wiele większe wartości niż moc znamionowa.

Informacje dotyczące mocy fabrycznych odtwarzaczy można łatwo znaleźć w internecie, wyszukując po marce, modelu i roczniku auta. W przypadku niefabrycznych odtwarzaczy należy wyszukać dane po marce i modelu urządzenia. Bardzo ważne jest sprawdzenie, jaki poziom poboru mocy ma zestaw audio, ponieważ głośniki o wysokim poborze mocy nie będą dobrze grały z systemem o niskim poziomie. Taką sytuację da się rozwiązać, kupując odpowiedni wzmacniacz.

Ważna jest również skuteczność głośników, która wyrażana jest w decybelach (dB). Określa ona, jak głośno może grać głośnik. Im większa wartość, tym mniejszy pobór energii elektrycznej.

W przypadku bardziej rozbudowanych systemów audio albo gdy nie chcemy zamykać furtki na ewentualne dalsze rozbudowanie, warto wybrać głośniki z odpowiednią impedancją znamionową. Wartość ta określa poprawne warunki współpracy ze wzmacniaczem audio. Co więcej, większa wartość pozwoli na podłączenie dodatkowego głośnika równolegle lub szeregowo, w przypadku gdy nasz wzmacniacz ma za mało kanałów. Im wyższa wartość impedancji, tym mniejsza szansa na uszkodzenie wzmacniacza.

Faza trzecia – rozmiar, średnica i montaż głośników

Bardzo istotny jest również rozmiar głośników samochodowych. Nawet jak znajdziemy idealne głośniki do samochodu, o odpowiedniej mocy znamionowej, które mają interesujące nas pasmo przenoszenia, na nic nam się to nie przyda, jeśli nie będziemy mogli ich zamontować w aucie. Najbezpieczniej jest wymontować i zmierzyć głośniki, które już mamy. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że nowe głośniki będą pasować do fabrycznych miejsc w samochodzie. Najczęściej montowane w samochodach głośniki mają 130 mm lub 165 mm średnicy. Zdarzają się także mniejsze przetworniki (tweetery) lub głośniki o kształcie eliptycznym. Możemy też zmienić miejsce głośników w samochodzie. To będzie jednak wymagało już większego nakładu pracy i przede wszystkim odpowiednich umiejętności.

Głośniki samochodowe są najczęściej montowane w drzwiach, w plastikowe boczki. Nie ma w tym nic złego, pod warunkiem że taki plastik jest twardy i wytrzymały. W innym przypadku lepiej wyposażyć się w specjalne pierścienie do mocowania głośników, dzięki którym przykręcimy je bezpośrednio do metalowych elementów konstrukcji drzwi. Niektóre auta, w szczególności limuzyny typu sedan, na tylnej półce mają miejsca przeznaczone na głośniki samochodowe i mocuje się je właśnie do metalowej konstrukcji.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja z dodatkowym subwooferem. Jest zazwyczaj zamontowany w skrzynkę ze sklejki lub tubę, które mocuje się w bagażniku. Niestety takie rozwiązanie znacząco zmniejsza pojemność bagażnika.
 

Faza czwarta – wzmacniacz

Bardziej zaawansowane rozbudowanie systemu audio w samochodzie wymagać będzie zamontowania odpowiedniego wzmacniacza. Dlaczego? Im więcej głośników zamontujemy, tym większe zapotrzebowanie na energię elektryczną i tym większa moc zestawu. Aby wszystkie głośniki grały odpowiednio, należy wzmocnić sygnał poprzez użycie wzmacniacza. A jaki wzmacniacz do samochodu wybrać? Wzmacniacze określa się liczbą kanałów, które obsługują. Musi ona odpowiadać liczbie głośników które chcemy podpiąć. Jeśli chcemy podpiąć cztery głośniki, należy wybrać wzmacniacz czterokanałowy. Wystarczy on do zasilenia dwóch głośników stereo z przodu i dwóch głośników stereo z tyłu.

Wybór odpowiednich głośników do auta – w skrócie

Jest kilka sposobów na poprawę jakości nagłośnienia w aucie. Najprostszym sposobem jest wymiana głośników 1:1, z uwzględnieniem większej mocy lub szerszego pasma przenoszenia odbiorników. Wtedy montujemy głośniki w miejsce, które przewidział producent samochodu.

Drugim sposobem jest rozbudowanie systemu o dodatkowe głośniki, np. subwoofer. Te aktywne mają wbudowane wzmacniacze, te pasywne potrzebują dodatkowej mocy. Rozbudowa wiąże się najczęściej z ingerencją w przestrzeń wewnątrz auta. Możemy wykorzystać fabryczne miejsca na głośniki do głośników dwudrożnych z przodu i z tyłu, jednak skrzynki z subwooferem nie da się estetycznie schować.

Ostatni sposób to dużo większa przebudowa miejsca na głośniki. Wykorzystuje się do tego najczęściej płyty MDF, zabudowując na nowo tapicerkę w aucie. Przy takiej rozbudowie warto też wymienić przewody. Takie przeróbki wykonują zazwyczaj profesjonalne serwisy lub pasjonaci car audio.

Niezależnie od sposobu rozbudowy systemu nagłośnienia należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach: