PCI Express – co warto wiedzieć o tym złączu?

PCI Express jest obecnie najczęściej spotykanym złączem na płycie głównej komputera. Do złącza PCI Express podpina się kartę graficzną oraz kartę sieciową. Zanim zaczęto korzystać z tego rozwiązania, powszechnie stosowało się inne rodzaje złącz.

Czym jest złącze PCI Express i jakie są jego wersje?

PCI Express zastąpiło starsze generacje PCI. Różnica między PCI a PCI Express, na korzyść nowszego złącza, zawiera się przede wszystkim w lepszej przepustowości oraz szybszym transferze danych. Jednak i w samym PCI Express można wyróżnić kilka podtypów. Spotykane są złącza PCI Express 1.0, PCI Express 2.0, PCI Express 3.0 oraz PCI Express 4.0. Obecnie trwają prace nad standardem PCI Express 5.0, który imponuje swoimi parametrami technicznymi.

Skoro już o tym mowa, to warto się dowiedzieć, czym różnią się poszczególne wersje PCI Express oraz ich podtypy, ponieważ to, jakie złącze jest zamontowane w komputerze, wymiernie wpływa na szybkość jego działania.

Każda wersja PCI Express ma kilka podtypów. Są to PCI Express x1, PCI Express x4, PCI Express x8 oraz PCI Express x16.

PCI Express 1.0 umożliwia transfer rzędu 2,5 GT/s. Jego przepustowość w wersji x1 to 2 Gbit/s, w x4 ma ona 1 GB/s, w x8 będzie to 2 GB/s, a w najszybszej wersji, jaką jest złącze PCI Express x16, wartość ta jest już bardziej imponująca i wynosi 32 Gbit/s.

W wersji PCI Express 2.0 transfer jest dwa razy szybszy względem starszej generacji (czyli równy 5 GT/s). Przepustowość dla x1 wynosi 4 Gbit/s, dla x4 będzie to 2 GB/s, dla x8 – 4 GB/s, natomiast dla wersji PCI Express 2.0 x16 jest to aż 64 Gbit/s, zatem także dwa razy więcej niż w przypadku PCI Express 1.

Jaka jest różnica między PCI Express 2.0 a 3.0? W wersji 3.0 transfer jest jeszcze szybszy i osiąga wartość 8 GT/s. Przepustowość również działa na korzyść tej nowszej wersji PCI Express. W typie x1 jest to 7,877 Gbit/s, w x4 – 3,938 GB/s, dla x8 wynosi ona 7,877 GB/s, a w najszybszym wariancie x16 będzie to imponujące 126,032 Gbit/s.

PCI Express 4.0 to najnowsza wersja złącza, której parametry robią jeszcze większe wrażenie. Transfer jest dwukrotnie szybszy niż dla PCI Express 3.0 – a zatem jest to prędkość 16 GT/s. Parametry przepustowości również są dwa razy lepsze. Dla wersji x1 przepustowość wynosi 15,752 Gbit/s, dla wariantu x4 – 7,877 GB/s, czyli dokładnie tyle, ile osiąga wersja PCI Express 3.0 x8. W przypadku odpowiednika dla PCI Express 4.0 będzie to 15,754 GB/s. Najszybszy wariant PCI Express 4.0, czyli x16, gwarantuje przepustowość na poziomie 252,032 Gbit/s (31,508 GB/s).

Jakie gniazdo PCI Express jest najlepsze?

Skoro wiadomo już, czym jest gniazdo PCI Express i jakie są jego rodzaje, warto sprawdzić, jakie podzespoły są kompatybilne z różnymi jego wariantami.

Płyta główna PCI Express 3.0 to np. MSI MPG Z390 GAMING PRO CARBON. Dzięki trzem złączom PCI Express x16 użytkownik ma pewność, że najnowsze karty graficzne będą pasowały do tej płyty głównej, która jest wyposażona także w trzy złącza typu PCI Express x1. Warto zwrócić też uwagę na inne złącza, które sprawiają, że płyta główna MSI idealnie odpowiada na potrzeby graczy: trzy złącza USB 3.0, dwa złącza USB 2.0 oraz po jednym złączu USB 3.1 Gen2 i USB 3.1 typu C. Nie brakuje oczywiście gniazda HDMI oraz złącza DisplayPort, dzięki któremu można uzyskać znakomitą jakość obrazu i dźwięku. Płyta główna pasuje do procesorów Intel – Core i3, i5, i7, i9 oraz Pentium.

Karta graficzna PCI Express 3.0 x16, która jest warta polecenia, to MSI GeForce RTX 2070 SUPER VENTUS OC 8GB GDDR6 256bit. Oprócz wspomnianego złącza, jest ona wyposażona w DisplayPort (3 wejścia), a także jedno złącze HDMI. Ta karta graficzna posiada dwa wentylatory z aktywnym chłodzeniem, co sprawia, że nawet przy intensywnym użytkowaniu nie powinna się przegrzewać. Warto wspomnieć też o tym, że obsługiwać może nawet cztery monitory. Jest ona zgodna z najnowszą wersją DirectX (12) oraz z OpenGL 4.5. Z parametrów technicznych należy wyszczególnić również pamięć 8 GB GDDR6 o taktowaniu 14000 MHz i szynie 256 bit. Taktowanie rdzenia chipsetu to 1785 MHz, natomiast maksymalna obsługiwana rozdzielczość przez tę kartę to 7680 x 4320.

Innym podzespołem, który wymaga wspomnianego złącza, jest karta sieciowa. PCI Express jest standardem, w którym działa większość klasycznych kart. Jedną z nich jest TP-LINK Archer T6E. To karta sieciowa wewnętrzna, co oznacza, że montuje się ją do płyty głównej komputera właśnie poprzez złącze PCI Express. Działa ona w standardzie bezprzewodowym 802.11ac. W praktyce wiąże się to z prędkością 1,3 Gbps.

Jeżeli użytkownik nie przywiązuje wagi do parametrów karty sieciowej, może wybrać budżetowe rozwiązanie, np. Edimax EW-7612Pin v2.0. Model ten jest kompatybilny z systemami Linux, Windows 7, XP oraz Vista. Działa w standardzie bezprzewodowym 802.11n, co daje prędkość 300 Mbps.

Dla tych, którym podstawowe ani nawet solidne parametry nie wystarczają, dobra będzie karta ASUS PCE-AC68. Gwarantuje ona prędkość 1,9 Gbps i jest kompatybilna także z systemami Windows 8 oraz 8.1.