Rodzaje baterii – przegląd dostępnych produktów

Jakie są rodzaje baterii? Na co zwrócić uwagę?

Baterie możemy podzielić według tego, czy składają się z jednego, czy wielu ogniw, jakie mają napięcie, gęstość energii albo w jakiej technologii zostały wyprodukowane. Sprawdzenie tego, jakie są rodzaje baterii, i znalezienie właściwych do danego urządzenia wcale nie musi być trudne. Zapewne niektóre dane techniczne nic nam nie powiedzą, a wyjaśnienie ich niewiele wniesie do naszego życia. Najpierw spójrzmy więc na rodzaje baterii pod względem tego, z czego są zbudowane i co to dla nas oznacza. Pozwoli to określić, których baterii do których urządzeń używać, czy bateria może się rozładować, mimo że nie była używana, wylać lub szybko stracić czas przydatności. Tu z pomocą przyjdzie rozszyfrowanie symboli i oznaczeń na bateriach.

Oznaczenia baterii

Symbole, które znajdują się na opakowaniu, to oznaczenia baterii, które określają rodzaj, kształt i technologię ich wykonania. Są one wpisywane zgodnie ze standardami jednej z dwóch instytucji. Oznaczenia według ANSI (American National Standards Institute) lub IEC (International Electrotechnical Commission). ANSI obowiązuje w Stanach Zjednoczonych, a IEC – na całym świecie. Warto jednak wiedzieć, że różne symbole IEC i ANSI oznaczają te same baterie. Przykład – LR6 (IEC) oznacza to samo co AA (ANSI), a LR03 (IEC) to samo co AAA (ANSI). IEC w oznaczeniu stosuje dwie litery oraz liczby. Pierwsza litera lub litery oznaczenia baterii określają technologię wykonania. To ważne, ponieważ skład baterii determinuje jej parametry. Jest aż 13 rodzajów technologii. Dwanaście z nich ma przypisaną literę, a trzynasta jest jej pozbawiona i rozpoczyna się od cyfr. Jest to przestarzała technologia cynkowo-węglowa, która zastępowana jest nowoczesnymi, trwalszymi i bezpieczniejszymi. I tak wśród tych najczęściej spotykanych mamy:

• baterie alkaliczne – oznaczone literą L – mają dłuższą żywotność, szerszy zakres temperatur oraz wylewają dużo rzadziej niż baterie cynkowo-węglowe (to te, które nie mają przypisanej żadnej litery);
• baterie litowe – oznaczone literą C – mają średnio trzy razy dłuższą żywotność niż baterie alkaliczne, są odporne na duże wahania temperatur – mogą pracować w temperaturach od -40 st. C do +65 st. C;
• baterie cynkowo-powietrzne – oznaczone literą A– spotykane właściwie tylko w bateriach guzikowych, mogą być przechowywane w opakowaniu nawet 4 lata, najczęściej są wykorzystywane w aparatach słuchowych i kalkulatorach czy termometrach. 

Druga litera w oznaczeniu baterii określa jej kształt:
R – ogniwo o przekroju koła (zwane cylindrycznym lub walcowatym);
F – ogniwo prostopadłościenne.

Odpowiedź na pytanie, co oznacza R i jakie są rodzaje baterii R, jest więc wyjątkowo prosta. R oznacza wszystkie okrągłe – baterie paluszki i baterie guzikowe. Natomiast różnica między baterią R3 a R6 dotyczy ich wielkości. Po literach wpisywana jest liczba, która oznacza numer katalogowy produktu, oznaczający kształt i wymiary baterii. I tak przy bateriach typu paluszek mamy odpowiednio oznaczenie cyfrą 6 dla dużych paluszków i 03 dla małych (zdarza się także pomijanie zera i mamy wtedy samą cyfrę 3, co oznacza dokładnie to samo).
Podsumowując, jeśli widzimy oznaczenie LR6, oznacza ono: L – bateria alkaliczna; R – ogniwo cylindryczne przekrój koła; 6 – bateria paluszek w standardowym rozmiarze. Więc przy oznaczeniu LR03 lub LR3 zmieniają się w stosunku do LR6 jedynie cyfry, na 03 lub 3, co jest jednoznaczne ze zmianą rozmiaru i określa, że jest to alkaliczna bateria paluszek w mniejszym rozmiarze.

Oznaczenia baterii – AA vs AAA – jaka jest różnica?

AAA i AA są oznaczeniem baterii według klasyfikacji ANSI. Czyli są to te same baterie co opisane powyżej według klasyfikacji IEC. Który paluszek ma ile A w nazwie i jak wypada AA vs AAA? Bateria typu AA jest grubsza i dłuższa, to standardowy paluszek. Bateria typu AAA jest z kolei tak zwanym małym paluszkiem. AA i AAA odpowiadają oznaczeniom LR6 i LR03. Czyli w skrócie mamy taką równoznaczność trzech przykładów nazw: 

• bateria paluszek standardowy = AA = LR6;
• bateria paluszek cienki = AAA = LR03.

Podstawową różnicą między bateriami typu AAA i AA jest ich wielkość. Nie da się ich używać wymiennie – wielkość baterii odpowiada wielkości miejsca, które dla niej przewidział producent urządzenia. Przeciwstawianie baterii: AA vs AAA, nie ma więc sensu.

Wielkość a pojemność i napięcie baterii AAA i AA

Wielkość baterii nie jest równoznaczna z tym, że ich pojemność jest większa lub mniejsza, jednak różne wielkości baterii mają swoje limity w zakresach pojemności. Pojemność baterii AAA mieści się między 900 mAh a 1100 mAh (zróżnicowanie jest uzależnione od technologii wykonania i/lub producenta). Natomiast średnia pojemność baterii AA to już 2500 mAh. Pojemność baterii nie ma jednak wpływu na napięcie. Zarówno bateria AA, jak i bateria AAA napięcie mają takie samo, czyli 1,5 V.

Jaką baterię AA i AAA wybrać do użytku domowego?

Najczęściej zastanawiamy się nad tym, jaką baterię: AA i AAA, wybrać do użytku domowego, gdy musimy je wymienić w zabawkach, wagach czy pilotach. Rodzice, którzy kupują baterie do zabawek, chcą przede wszystkim takich, które będą odporne na wylewanie i nie rozładują się zbyt szybko. Amatorom gotowania może zależeć na tym, aby baterie do wagi kuchennej mimo rzadkiego używania miały długi termin przydatności oraz dobrze znosiły zmiany temperatury. Przy pozostawieniu wagi blisko kuchenki temperatura w otoczeniu baterii może nagle wzrosnąć. Z kolei w pilocie albo padzie chcemy mieć baterię, która nie będzie zbyt szybko potrzebowała zastępstwa. Producenci baterii zaczęli uwzględniać te potrzeby i czasami nawet na opakowaniu zamieszczają informacje o sugerowanym lub polecanym przeznaczeniu swojego produktu.

Rodzaje baterii – podsumowanie

W życiu codziennym to, jakie są rodzaje baterii, odkrywamy intuicyjnie. Najczęściej dzielimy je według kształtu i urządzeń, do których chcemy ich używać. Wiemy więc, że najczęściej kupujemy baterie paluszki AA/LR6 i AAA/LR03 i umieszczamy je w pilotach, wagach, zabawkach czy zegarach. Nieco rzadziej wykorzystujemy baterie pastylkowe, czyli małe, płaskie, okrągłe baterie o różnych średnicach. Przydają się w niewielkich urządzeniach typu kalkulatory czy aparaty słuchowe oraz w coraz częściej używanych termometrach bezdotykowych. Czy to baterie typu paluszek, czy guzikowe, najbardziej zależy nam na tym, aby były trwałe i bezpieczne. Po zapoznaniu się z technologiami, w których są produkowane, wiemy już, że najlepiej wybierać alkaliczne, litowe lub cynkowo-powietrzne. Czyli kupując baterie, warto zwrócić uwagę na to, aby w oznaczeniu pierwszą ich literą była: A, C lub L.