Taniej gotować wodę na gazie czy w czajniku elektrycznym? Odpowiadamy!

Czajniki elektryczny i tradycyjny – wady i zalety

Czajnik tradycyjny czy elektryczny? Oba typy mają swoich zwolenników. Jedni z nostalgią wspominają o oczekiwaniu na dźwięk gwizdka, by zalać wrzątkiem popołudniową herbatę, drudzy zaś – o nowoczesnej formie i ekspresowym działaniu. Co więcej, nawet jeśli zwolennikom tradycyjnych czajników zdarzy się „nawrócić” na elektryczne, często sięgają po te stylizowane na czajniki, które ustawia się na kuchence. Tak naprawdę trudno się dziwić zarówno jednym, jak i drugim – oba typy czajników mają przecież swoje zalety:

• Czajniki tradycyjne zwykle odznaczają się pojemnością większą (od 1,5 do 3 l) niż elektryczne (od 1 do 2,1 l), a także niższą ceną (chociaż nie zawsze: zdarzają się czajniki tradycyjne dużo droższe od elektrycznych; wiele zależy od designu). Wielką zaletą jest również to, że jeśli zadbasz o czajnik tradycyjny, może ci on posłużyć o wiele dłużej od elektrycznego. W przypadku niewielkich kuchni ten model może sprawdzić się lepiej, ponieważ nie wymaga dostępu do gniazdka. Co więcej, nowoczesne czajniki tradycyjne występują zarówno w wersji na płytę gazową/elektryczną, jak i na indukcję.
• Czajniki elektryczne – mają tę przewagę nad tradycyjnymi, że zdecydowanie szybciej zagotowują wodę, co jest szczególnie cenne, jeśli masz ochotę szybko się rozgrzać po powrocie z pracy lub po prostu należysz do grona herbaciarzy czy kawoszy, którzy piją ulubiony napój kilka czy kilkanaście razy na dobę. Co więcej, czajniki elektryczne są bezpieczniejsze: potrafią same się wyłączyć, a zwykle są też wyposażone w funkcję ochrony przed włączeniem bez wody. Świetnie sprawdzają się więc w domach, w których mieszkają dzieci czy osoby starsze. Dużymi udogodnieniami są też filtr przeciwosadowy, który zapobiega przedostawaniu się płatków kamienia do kubka z herbatą, a także podziałka z miarką, ułatwiająca nalanie do środka naczynia odpowiedniej ilości wody. Czasem podkreśla się również, że czajniki elektryczne są po prostu ładniejsze: często mają ciekawe design i kolorystykę. Nowoczesne czajniki tradycyjne jednak coraz rzadziej ustępują im pod tym względem – potrafią być naprawdę bardzo ładne.

Nadszedł moment, w którym przechodzimy do kwestii kosztów eksploatacji. Które rozwiązanie jest tańsze – tradycyjne czy elektryczne? Sprawa nie jest niestety zupełnie oczywista. Warto więc przyjrzeć jej się dokładniej.

Prąd czy gaz, czyli co jest tańsze?

Tradycyjny czajnik to po prostu rodzaj garnka o specyficznym kształcie, z dziubkiem, gwizdkiem oraz wygodną rączką czy uchwytem. Podczas gotowania na gazie ogrzewany jest cały czajnik, a mówiąc bardziej precyzyjnie – jego spód i ścianki. Ponadto cały proces podgrzewania trwa dłużej w porównaniu z czajnikiem elektrycznym, w którym ciecz jest ekspresowo doprowadzana do wrzenia za pomocą grzałki (zwykle umieszczonej na dnie). Na pierwszy rzut oka mogłoby się więc wydawać, że właśnie to drugie rozwiązanie będzie tym bardziej ekonomicznym. Jednak czy na pewno?

Zużycie prądu przez czajnik elektryczny zależy od jego mocy [W] oraz tego, jak długo trwa doprowadzenie wody do wrzenia. Przeciętny czajnik o mocy 200 W gotuje litr wody w mniej więcej trzy minuty, zużywając 0,1 kilowatogodziny [kWh] energii elektrycznej. Aby obliczyć, ile trzeba zapłacić za jednorazowe zagotowanie, należy pomnożyć ten wynik przez cenę 1 kWh energii określoną przez operatora. W Polsce w 2024 r. koszt jednorazowego zagotowania wody w czajniku elektrycznym to mniej więcej 6–7 groszy.

Obliczenie kosztu zagotowania wody w czajniku tradycyjnym należy zacząć od przeliczenia ceny za kWh na metr sześcienny [m³], ponieważ właśnie taką jednostkę pokazują nam domowe liczniki. W tym celu należy pomnożyć koszt kWh przez tzw. współczynnik konwersji, który wynosi 10,8.  Uzyskany wynik trzeba natomiast pomnożyć przez wynik mnożenia ilości gazu potrzebnego do zagotowania i czasu koniecznego do osiągnięcia przez wodę temperatury wrzenia. W Polsce w 2024 r. zagotowanie litra wody w czajniku tradycyjnym na gazie to koszt około 3 groszy.

Wniosek jest oczywisty – zagotowanie litra wody w czajniku tradycyjnym na gazie wciąż jest tańszą opcją niż doprowadzenie do wrzenia takiej samej ilości wody w czajniku elektrycznym. Należy tu jednak zaznaczyć, że taki wynik uzyskamy jedynie wtedy, gdy wyłączymy gaz w momencie osiągnięcia przez płyn wrzenia. Jeśli zapomnimy o czajniku i pozwolimy jej się gotować przez dłuższy czas, koszt gotowania w czajniku elektrycznym i na gazie będzie podobny.

Jak obniżyć koszty?

Jeśli decydujesz się postawić na czajnik elektryczny, powinieneś wiedzieć, że istnieje kilka sprytnych sposobów na obniżenie kosztów jego użytkowania. Jakich? Sprawdź:

• wybór czajnika z regulacją temperatury (jeśli właśnie jesteś w trakcie poszukiwań nowego modelu, zapoznaj się z naszym rankingiem czajników elektrycznych). Ograniczysz w ten sposób czas gotowania (jeśli preferujesz zieloną herbatę, będzie to 85°C);
• regularne odkamienianie czajnika – warstwa kamienia na grzałce ogranicza transfer ciepła do wody w czajniku, dlatego do jej zagotowania potrzeba większej ilości czasu i energii;
• gotowanie wyłącznie potrzebnej ilości wody – nalewanie do czajnika dużych ilości płynu bez potrzeby prowadzi do zbędnego zużycia prądu, a co za tym idzie – również podniesienia kosztów. Podobny efekt spowoduje niewyłączanie urządzenia natychmiast po użyciu.

Podsumowując: gotowanie wody w tradycyjnym czajniku na gazie jest tańsze, ale tylko pod pewnymi warunkami. Wybierając czajnik elektryczny, wcale nie musisz liczyć się z dużo większym wydatkiem. Jedno jest pewne: zarówno z jednej, jak i drugiej metody warto korzystać z głową – wtedy twój portfel z pewnością nie ucierpi.