Telefony dla niewidomych i niedowidzących. Jakie funkcje powinny mieć?

Telefony dla niewidomych i inne udogodnienia technologiczne

Zwrócenie większej uwagi na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, a także rozwój technologii w ostatnich dekadach znacząco poprawiły jakość życia osób mających poważne problemy ze wzrokiem. Napisy w alfabecie Braille'a stały się integralną częścią wielu przedmiotów i przestrzeni, a coraz większa liczba urządzeń elektrycznych, elektronicznych i sprzętów AGD wykorzystuje pomoce głosowe.

Smartfony i telefony są urządzeniami, bez których trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie – nie inaczej jest w przypadku osób z dysfunkcjami wzroku. Niezwykle przydatne mogą się okazać telefony dla niewidomych, które powstały z myślą o komforcie osób niepełnosprawnych w kontekście życia codziennego i kontaktowania się z bliskimi. Urządzenia przeznaczone dla osób niewidzących i niedowidzących nierzadko nie przypominają najpopularniejszych modeli na rynku, a to za sprawą specyficznej konstrukcji i fizycznej klawiatury z dużymi klawiszami, które ułatwiają obsługę sprzętu. Należy zaznaczyć, że standardowe smartfony również mogą ułatwić życie osoby z niepełnosprawnością dzięki dostosowanemu oprogramowaniu i odpowiednim aplikacjom.

Funkcjonalność telefonów dla niewidomych i niedowidzących

Poważne problemy z widzeniem ograniczają możliwość korzystania z najnowszych technologii. Do obsługi urządzeń często wykorzystywany jest bowiem jedynie ekran dotykowy, który przy zachowaniu ustawień fabrycznych w ogóle nie wydaje komend głosowych. Współcześnie stosowane rozwiązania mogą jednak znacznie usprawnić radzenie sobie z codziennymi wyzwaniami i pokonywanie różnych barier. Telefony dla niedowidzących i niewidomych nie tylko ułatwiają komunikację z innymi osobami, ale również pozwalają osobom z niepełnosprawnościami na większą niezależność.

Telefon dla osoby niewidomej lub niedowidzącej to nierzadko telefon prosty w obsłudze, który umożliwia wygodne korzystanie – w zależności od potrzeb – z co najmniej kilku podstawowych funkcji. Są to między innymi wykonywanie i odbieranie połączeń (oraz prowadzenie rozmowy z wykorzystaniem głównego głośnika urządzenia – tzw. trybu głośnomówiącego w telefonie), tworzenie i odczytywanie wiadomości tekstowych, budzik, notatnik czy kalendarz.

Ważne jest, aby urządzenie mogło być obsługiwane za pomocą głosu, a także aby jego menu było w pełni udźwiękowione. Telefon mówiący dla niewidomych jest dużym ułatwieniem – osoba niewidząca lub niedowidząca może usłyszeć komunikaty pojawiające się na ekranie urządzenia lub dotyczące wciskanych przycisków. Ponadto takie telefony często mają przycisk SOS, dzięki któremu osoba z niepełnosprawnością może się szybko połączyć z przypisanym do przycisku numerem i uzyskać pomoc.

Smartfony dla niewidomych

Przy wyborze telefonu dla osoby niewidomej dobrze jest przynajmniej rozważyć smartfony, które dają osobom z dysfunkcjami wzroku zdecydowanie większe możliwości niż klasyczne telefony. Zarówno modele z Androidem, jak i te z iOS-em mają bowiem wbudowane funkcje, które pozwalają korzystać z urządzenia niewidzącym i niedowidzącym użytkownikom.

W przypadku oprogramowania stworzonego przez firmę Google funkcja ta nazywa się TalkBack (w zależności od urządzenia i wersji systemu można się też spotkać z nazwami „Asystent głosowy” lub „Czytnik ekranowy”). Polega ona na głosowym informowaniu użytkownika o tym, co się dzieje na ekranie, i odczytywaniu jego zawartości. Pozwala także na obsługę smartfona za pomocą gestów i wprowadzanie tekstu przez wirtualną klawiaturę brajlowską.

Funkcja umożliwiająca niewidomym i niedowidzącym korzystanie z iPhone'ów została przez Apple nazwana VoiceOver i przez długi czas była ona uznawana za jedno z najlepszych rozwiązań dla użytkowników z niesprawnym wzrokiem. Podobnie jak TalkBack, VoiceOver opisuje zawartość ekranu i ułatwia sterowanie smartfonem poprzez udzielanie wskazówek głosowych oraz wykorzystanie gestów i alfabetu Braille'a.

W podniesieniu komfortu życia osoby niewidomej lub niedowidzącej mogą z powodzeniem pomóc telefony z NFC i oferowana przez nie możliwość wygodnego dokonywania płatności. Ponadto, w zależności od potrzeb użytkownika, istotna może się okazać również kompatybilność smartfona z zewnętrznymi klawiaturami brajlowskimi.

W tym miejscu warto wspomnieć o systemowych udogodnieniach dla osób ze słabym wzrokiem. W smartfonach sposób wyświetlania zawartości ekranu może być dostosowany do potrzeb i preferencji użytkownika – w zależności od marki i modelu zmiany mogą dotyczyć między innymi wielkości fontu i rozmiaru ikon, kontrastu, nasycenia kolorów, a także animacji na poziomie interfejsu. Ponadto obiektyw aparatu urządzenia może z powodzeniem służyć jako lupa. Wszystko to sprawia, że smartfon dobrze się sprawdzi jako telefon dla słabowidzących.

Aplikacje rozszerzające funkcjonalność

Smartfony dla niewidomych, w przeciwieństwie do klasycznych telefonów, umożliwiają korzystanie z aplikacji zewnętrznych firm, co przekłada się na dostęp do dodatkowych funkcji. Aplikacje uznawane za najbardziej użyteczne ułatwiają osobom niewidzącym i niedowidzącym odnalezienie się w otoczeniu. Dzieje się tak za sprawą wykorzystania sztucznej inteligencji (dzięki której smartfon odczytuje między innymi nominały banknotów i różnego rodzaju napisy, np. na etykietach lub tabliczkach informacyjnych, oraz opisuje rozpoznane przedmioty i ludzi) bądź połączeń wideo z widzącymi wolontariuszami.

Szczególną uwagę warto zwrócić na aplikacje pomagające niewidomym i niedowidzącym w samodzielnym przemieszczaniu się, gdyż standardowa nawigacja może się okazać niewystarczająca. Funkcjonalność wspomnianych aplikacji nie ogranicza się wyłącznie do doprowadzenia użytkownika do celu. Za pomocą komunikatów głosowych informują one również o przystankach lub przejściach dla pieszych, dlatego ważne jest, aby smartfon dla osoby niewidomej był wyposażony w moduł GPS.

Telefony dla niedowidzących i niewidomych – podsumowanie

Urządzenia mobilne mogą znacznie ułatwić życie osobom bez w pełni sprawnego zmysłu wzroku. Najważniejsze, co powinien oferować telefon dla słabowidzących i niewidomych, to możliwość sterowania głosowego i pełne udźwiękowienie. Równie istotne mogą się okazać:

To, jakie dokładnie funkcje powinno mieć urządzenie dla osoby z dysfunkcją wzroku, w dużej mierze zależy od jej potrzeb. Użytkownikom, dla których priorytetem jest wygodna komunikacja, może wystarczyć prosty telefon mówiący dla niewidomych, natomiast osoby z nieco większymi oczekiwaniami względem sprzętu powinny sięgnąć po smartfona.