Chłodzenie procesora (342)

Chłodzenie procesora a wydajność komputera

Chłodzenie procesora (CPU – Central Processing Unit) jest niezbędne, by zapewnić jego prawidłowe działanie, a także chłodzenie dysku, pamięci RAM i pozostałych komponentów.

Dlaczego to tak ważne? Najlepiej zrozumieć to na przykładzie problemów, jakie stwarza mało efektywne chłodzenie CPU. Pierwszym objawem nieprawidłowego działania jest thermal throttling, czyli spadek wydajności procesora.

Zauważyć to można po wolniej uruchamiających się programach. Dłużej ładować mogą się także np. tekstury w grach komputerowych. W tym wypadku zależy to jednak też od tego, czy zamontowane jest osobne chłodzenie karty graficznej.

Rodzaje chłodzenia do procesorów

Osoby szukające chłodzenia procesora stają przed wyborem między układami wykorzystującymi powietrze lub ciecz. Różnią się głośnością pracy i ceną.

Chłodzenie powietrzem

Najczęściej spotykanym sposobem regulacji temperatury w komputerze jest chłodzenie powietrzem. Układ tego typu składa się z wentylatorów, które odprowadzają ciepłe powietrze w obudowie. Wentylatory do komputera są dostępne w różnych, niekiedy bardzo przystępnych cenach. Ich wadą jest wysoki poziom hałasu generowanego podczas pracy pod dużym obciążeniem.

Chłodzenie cieczą

Znacznie cichszą alternatywą jest chłodzenie wodne. Ten mechanizm składa się z bloku wodnego, który rozprowadza ciecz dookoła procesora. Absorbuje ona ciepło, po czym trafia do chłodnicy. Tam powietrze jest wypychane na zewnątrz, a chłodna ciecz ponownie wędruje w kierunku CPU.

Zestawy tego typu także posiadają wiatraki. Dzięki płynowi nie pracują jednak pod pełnym obciążeniem. Dzięki temu właśnie pracują ciszej. Chłodzenie cieczą jest zazwyczaj jednak droższe niż wentylatory.

Parametry chłodzenia CPU

Po wyborze typu chłodzenia CPU należy zwrócić uwagę na parametry takie jak socket, TDP, typ złącza zasilającego, materiał wykonania radiatora oraz rozmiary. Niezbędny jest też wybór odpowiedniej pasty termoprzewodzącej lub termopadu.

Socket układu chłodzenia

Socket to gniazdo płyty głównej i komputera. Aby ich działanie było możliwe, oba te układy muszą mieć to samo złącze. Także chłodzenie procesora musi być zgodne z socketem płyty głównej. Przykładowe oznaczenia tych gniazd to AM3 i LGA2011.

Przed zakupem trzeba więc sprawdzić producenta procesora. Chłodzenie Intel jest oznaczane inaczej niż AMD. Pokazane wyżej AM3 to jedno z oznaczeń informujących, że jest to chłodzenie AMD – to drugie to z kolei socket Intela.

Wpływ TDP na chłodzenie procesora

Skuteczne chłodzenie procesora to takie, które jest w stanie wydzielić więcej ciepła niż CPU. Tym właśnie jest TDP, czyli Thermal Design Power. Jest to współczynnik wydzielania ciepła wyrażony w watach (W). Jeśli więc procesor ma TDP na poziomie 100 W, chłodzenie CPU powinno wynosić więcej niż 100 W.

Piny układu chłodzenia CPU

Chłodzenie do procesora wymaga zasilania pobieranego z płyty głównej. Płyty główne mają zwykle 4 piny, podczas gdy układy chłodzenia mają ich 2, 3 lub 4.

W przeciwieństwie do socketu, w tym wypadku nie jest wymagana pełna kompatybilność. Jednak im więcej pinów ma chłodzenie procesora, tym lepiej komputer kontroluje intensywność obrotu wentylatorów.

Wykonanie i rozmiary chłodzenia procesora

Wydajność chłodzenia do procesora zależy też od metalu, z którego wykonany jest radiator. Miedziowy odprowadzi ciepło szybciej niż aluminiowy.

Przed zakupem niezbędne jest też zmierzenie chłodzenia procesora. Odpowiednio duże (wieżowe) może służyć też jako chłodzenie RAM. Zbyt duże może nie pomieścić się w obudowie. Nie zaszkodzi zadbać też o wygląd komputera, kupując np. wentylatory RGB.

Pasta termoprzewodząca lub termopad do CPU

Optymalne chłodzenie do procesora zapewnia pasta termoprzewodząca. Jej zadaniem jest zwiększenie powierzchni przewodzenia ciepła. Najlepiej jest wybierać pasty na bazie metali (np. miedzi i srebra).

Należy jednak uważać, by pasta nie dostała się poza procesor. Może to bowiem doprowadzić do zwarcia. Alternatywą są termopady, czyli cienkie taśmy termoprzewodzące, które można dociąć do wymaganej długości.